Νέα σχολική χρονιά για όλα τα παιδιά και ασφαλώς δεν εξαιρούνται και τα παιδιά με αναπηρία. Αυτή την εβδομάδα η αγκαλιά όλων των σχολείων ανοίγει για να κλείσει μέσα της όλα τα παιδιά. Κάπου εδώ υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά, εκείνη που πολλοί γνωρίζουν αλλά κανείς δεν τολμάει να πει και που αφορά, δυστυχώς, πάρα πολλά παιδιά ΑμεΑ και ασφαλώς τους γονείς τους, οι οποίοι κάθε σχολική χρονιά αντιμετωπίζουν γεγονότα που δεν μπορούν να λυθούν ακόμα και όταν φτάνουν στο υπουργείο Παιδείας.
Το Πανελλαδικό Υποστηρικτικό & Κοινωνικό Δίκτυο 4ΑΜΕΑ κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς λαμβάνει δεκάδες μηνύματα από γονείς που τα παιδιά τους δέχονται κακοποίηση κάθε είδους από σχολικές μονάδες, ευτυχώς όχι από όλες. Αφού ευχηθούμε σε όλα τα παιδιά να έχουν μία καλή σχολική χρονιά, πρέπει να επισημάνουμε στους γονείς παιδιών με αναπηρία τα σημάδια που οφείλουν να αναγνωρίζουν στην αλλαγή συμπεριφοράς των παιδιών τους έτσι ώστε να αντιλαμβάνονται ποια είναι η πιθανή αιτία αλλαγής της. Αρχικά πρέπει όλοι οι γονείς να κατανοήσουν πως μέχρι να πάνε πρώτη φορά τα παιδιά ΑμεΑ σε κάποιο σχολικό πλαίσιο δεν έχουν αντιληφθεί τη διαφορά τους μεταξύ των υπόλοιπων ανθρώπων, γιατί οι επαφές τους στα οικεία περιβάλλοντα (οικογενειακό – κοινωνικό – θεραπευτικό) είναι μεταξύ τυπικών ανθρώπων, εκείνα δεν έχουν έρθει σε στενή και καθημερινή επαφή με άλλα όμοιά τους άτομα για να μπορέσουν να διαπιστώσουν τις διαφορές που υπάρχουν στην επικοινωνία, στην ομιλία, στη συμπεριφορά, στην αλληλεπίδραση.
Κάθε επαφή τους με το οικογενειακό περιβάλλον είναι γεμάτη φροντίδα, ασφάλεια και διάθεση για την καλύτερη εξέλιξη του παιδιού, γεγονότα που οπλίζουν με ασφάλεια το παιδί ΑμεΑ σε κάθε οικείο περιβάλλον που γνωρίζει. Ολα αυτά όμως αλλάζουν την πρώτη κιόλας ημέρα που θα βρεθεί στο σχολικό περιβάλλον, γιατί θα έρθει ξαφνικά αντιμέτωπο με δεκάδες παιδιά ΑμεΑ διάφορων ηλικιών (στα ειδικά δημοτικά σχολεία πηγαίνουν παιδιά έως και 15 ετών) και θα πρέπει να αντιμετωπίσει δίχως να έχει γίνει καμία προετοιμασία παιδιά με κάθε είδους αναπηρία και ασφαλώς με διαφορετικές συμπεριφορές, γιατί όλα προέρχονται από διαφορετικά οικογενειακά περιβάλλοντα. Το παιδί ΑμεΑ που πηγαίνει για πρώτη φορά στο σχολείο πρέπει εντελώς απότομα και τελείως απροετοίμαστο να αντιμετωπίσει έναν κόσμο που μέχρι τώρα του ήταν άγνωστος και του χαλάει την ατομική του ομοιόσταση. Είναι απολύτως φυσικό, λοιπόν, να φοβηθεί και από πιθανές ακραίες συμπεριφορές που θα δει να θέλει να επιστρέψει σπίτι του και ασφαλώς να μη θέλει να ξαναβρεθεί σε ένα περιβάλλον που αρχικά σίγουρα δεν θα του αρέσει.
Αλλαγή ρουτίνας
Το επόμενο συναίσθημα που γεννιέται σε ένα παιδί ΑμεΑ που μέχρι εκείνη τη στιγμή κάθε πρωί βρισκόταν στο σπίτι του και δεχόταν τη φροντίδα των γονέων του ή των παππούδων του είναι η εγκατάλειψη. Το παιδί μέχρι τα πεντέμισι του χρόνια είχε μια ρουτίνα, ήξερε τι ακριβώς συμβαίνει καθημερινά στο σπίτι του, συμμετείχε σε κάθε δραστηριότητα της οικογένειας γιατί ήταν πάντα μαζί τους, στα ψώνια, στις επισκέψεις, ακόμα και σε εργασίες διεκπεραίωσης. Ολα αυτά για το παιδί ήταν απολαύσεις, βόλτες, κοινωνικοποίηση και ενσωμάτωση με την οικογένεια, αλλά και τις ανάγκες της, χαιρόταν να συμμετέχει σε κάθε τέτοια μικρή εξόρμηση, γιατί επικοινωνούσε με το εξωτερικό περιβάλλον και λάμβανε νέες πληροφορίες, που με την καθημερινή επανάληψη εμπέδωσε όσο καλύτερα μπορούσε.
Γνώριζε πλέον το σούπερ μάρκετ, το κρεοπωλείο, το μανάβικο, το κατάστημα που αγοράζει παπούτσια και πολύ περισσότερο το κατάστημα παιχνιδιών, γνώριζε ακόμα και τη ρουτίνα των γονέων του, δηλαδή περίμενε την ημέρα που η μητέρα του θα πήγαινε για ψώνια, γιατί θα πήγαινε και το παιδί μαζί της και η χαρά της βόλτας άρχιζε αποβραδίς. Ξαφνικά για το παιδί όλα αυτά τα εξαφανίζει μία άλλη «βόλτα», εκείνη του ειδικού σχολείου, που πρέπει ασφαλώς να πάει, αλλά δεν είναι σίγουρο πως θα του αρέσει ή πως θα καταφέρει ποτέ να καταλάβει γιατί η μητέρα του συνεχίζει να πηγαίνει μόνη της όπου μέχρι τώρα ήταν κι αυτό μαζί της. Το μικρό αυτό παιδί, που ο περισσότερος κόσμος νομίζει πως επειδή είναι ΑμεΑ δεν καταλαβαίνει, όχι μόνο καταλαβαίνει, αλλά αντιδρά με σταθερότητα και με διαρκή αύξηση των αντιδράσεων, και συνήθως αντιδρά με κάθε είδους αντίσταση.
Οταν το παιδί σας νιώσει φόβο, θα αναγκαστεί να γίνει βίαιο, όταν το παιδί σας νιώθει εγκατάλειψη, θα σταματήσει να έχει επαφή με όσους είχε με τον τρόπο που είχε πλέον κατακτήσει, οι γονείς θα πρέπει να αξιολογούν τις αντιδράσεις των παιδιών τους σε κάθε επιστροφή τους από ειδικό σχολείο ή κάθε είδους δομή ΑμεΑ. Το πρώτο πράγμα που οφείλουν να κάνουν οι γονείς είναι να μπουν στη θέση του παιδιού τους για να νιώσουν ακριβώς όπως νιώθουν τα παιδιά με αναπηρία στα περιβάλλοντα όπου βρίσκονται. Επίσης, να αξιολογήσουν και να εμπιστευτούν τα σημάδια που τους δείχνουν τα παιδιά τους, ένα παιδί που γυρίζει με χέρια γεμάτα γρατζουνιές από το σχολείο είναι λογικό να φοβάται να ξαναπάει και τότε ο γονέας οφείλει να αντιδράσει. Η δικαιολογία «έτσι κάνουν τα ΑμεΑ χτυπάνε το ένα το άλλο» πρέπει να σταματήσει.
Ενα παιδί που βρίσκεται κατά τη διάρκεια του διαλείμματος ξαφνικά στη μέση του δρόμου, τρομοκρατημένο, γιατί τα αυτοκίνητα περνάνε δίπλα του, αντί να είναι προστατευμένο στο προαύλιο του σχολείου, είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθει την ακαταλληλότητα των υπευθύνων και να αρνείται να βρεθεί πάλι κοντά τους. Ενα παιδί που έχει μάθει να ζει σε ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον είναι απολύτως φυσιολογικό να μη θέλει να συμμετέχει σε τάξη διδασκαλίας με πολλούς θορύβους και να αρνείται να βρεθεί στο σχολικό περιβάλλον. Ενα παιδί που έχει δεχθεί λεκτική ή ακόμα και σωματική βία από διδάσκαλο ή ακόμα και από άλλο παιδί είναι σίγουρο πως θα φέρει αντίρρηση από την επόμενη κιόλας ημέρα για να ξαναπάει σχολείο. Και, ναι, τα παιδιά ΑμεΑ όταν ετοιμάζονται για να πάνε σχολείο χαίρονται, γιατί τους αρέσει η βόλτα, όταν όμως στο σχολικό περιβάλλον αντιμετωπίζουν δεκάδες προβλήματα, που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και να μοιραστούν με τους γονείς τους λεκτικά, τότε βρίσκουν τρόπους να το δείξουν, αντιστέκονται με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας όλα τα όπλα τους, τη φωνή, τα χέρια, τα πόδια, ακόμα και το ξάπλωμα στο πάτωμα.
Και τότε πάντα φταίει το παιδί, ποτέ ο διδάσκαλος, ποτέ το περιβάλλον, ποτέ ο τρόμος που μπορεί να προκληθεί, ποτέ η ακαταλληλότητα του ταιριάσματος των παιδιών, ο μόνος που φταίει πάντα είναι η «αναπηρία» και ασφαλώς η «δυναμική» του παιδιού. Ας ανατρέξουμε, όμως, όλοι οι γονείς στα παιδιά που στείλαμε στο σχολείο, τότε που η λύση δεν ήταν τα φάρμακα, γιατί τα παιδιά μας ένιωθαν ασφάλεια, αγάπη και θαλπωρή. Τότε που δεν υπήρχαν ο φόβος και οι φωνές στη ζωή των παιδιών μας, αλλά η φροντίδα από όλο το οικογενειακό περιβάλλον. Τα φάρμακα φαρμακώνουν και το σώμα και το μυαλό, θυμηθείτε πόσα φάρμακα για συμπεριφορά δίνατε στα παιδιά σας προτού πάνε στο σχολείο. Τα παιδιά μιλάνε με κάθε τρόπο, εμπιστευτείτε τα, μόνο αυτά γνωρίζουν την αλήθεια, μόνο έτσι θα γίνουν καλύτερες οι συνθήκες στα ειδικά σχολεία, όταν, επιτέλους, μάθουμε να εμπιστευόμαστε τους πιο δικούς μας ανθρώπους, τα παιδιά μας.
