Μια ξεχωριστή δυνατότητα συμπερίληψης και συμβίωσης των τυπικών παιδιών με όσα ζουν με μια αναπηρία δίνεται κάθε καλοκαίρι σε ένα κάμπινγκ της Αργολίδας, όπου εκεί τα παιδιά με αναπηρία εντάσσονται στην παρέα και στο παιχνίδι των συνομηλίκων τους, κάτι που τα γεμίζει αυτοπεποίθηση και χαρά, και τα αναπτύσσει ψυχοσυναισθηματικά. Αντίστοιχα τα τυπικά παιδιά μαθαίνουν να μη φοβούνται και συνειδητοποιούν την αξία της υγείας και της δυνατότητας να αυτενεργούν, οδηγώντας τα να εφευρίσκουν κοινούς τρόπους επικοινωνίας και παιχνιδιού!
Η Σταυρούλα Δελημπαλταδάκη δεν είναι απλώς η ιδιοκτήτρια του Iria Beach Camping, αλλά η ψυχή του! Πτυχιούχος του τμήματος Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου και του τμήματος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, και με ειδίκευση στην Οικογενειακή Συστημική Ψυχοθεραπεία, στην Παιδοψυχολογία, στη Συμβουλευτική Γονέων, στη Διαχείριση Κρίσεων για παιδιά και ενήλικες, στη Διαχείριση Πένθους σε παιδιά και εφήβους, στις Μαθησιακές Δυσκολίες, στην Απεξάρτηση Ουσιών, στον Επαγγελματικό Προσανατολισμό κ.α., η Σταυρούλα Δελημπαλταδάκη μίλησε στη στήλη για το πώς οι διακοπές παιδιών με αναπηρία έχουν πάψει να μην είναι πια όνειρα θερινής νυκτός!
Μέσα από την εμπειρία σας και ως ψυχολόγου αλλά και ως διαχειρίστριας του Iria Beach Camping, θα θέλαμε να μοιραστείτε μαζί μας ανθρώπινες στιγμές αποδοχής ή και απόρριψης των ανθρώπων με αναπηρία από συνανθρώπους τους σε χώρους κοινής φιλοξενίας.
Πολλοί χώροι κατασκήνωσης που δεν λειτουργούμε αποκλειστικά μόνο με άτομα με αναπηρία οραματιζόμαστε τη συμπερίληψη, μια καθημερινή πρόκληση για μικρούς και μεγάλους. Συχνά όσοι εργαζόμαστε σε τέτοιους χώρους παρατηρούμε την ενόχληση κάποιων παρευρισκομένων από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ατόμων με αναπηρίες (τυχόν ιδιαίτερο περπάτημα ή κραυγές κ.τ.λ.), ακόμη και μόνο με την ύπαρξή τους στον χώρο. Τα κοιτούν πότε με οίκτο, πότε ξαφνιασμένα και πότε με αποστροφή ή και φόβο. Ομως, ευτυχώς υπάρχουν και εκείνοι που αντιδρούν με απόλυτα φυσικό τρόπο, χωρίς να δείχνουν ότι στέκονται στην όποια διαφορετικότητά τους.
Ποιος είναι πιο προκατειλημμένος απέναντι στα παιδιά ΑμεΑ, οι γονείς ή τα παιδιά;
Ξεκάθαρα οι γονείς! Σαν να… κολλάει η αναπηρία! Απομακρύνουν τα τυπικά παιδιά τους από τα παιδάκια με αναπηρίες, σαν να απειλούνται, από φόβο μην τα χτυπήσουν ή μην τους χαλάσει η διάθεση… Οι διακοπές μας θα πρέπει να είναι… ατσαλάκωτες, με αψεγάδιαστους εμφανισιακά ανθρώπους, να μη χαλάνε την… αισθητική μας και κυρίως να μην προβληματίζουν τον νου και την ψυχή μας. Μην τυχόν και απειληθεί το lifestyle μας! Τα παιδάκια, όμως, είναι πιο σοφά, αγνά και γεμάτα όρεξη να πάρουν και να δώσουν αγάπη, χαρά, να μοιραστούν το παιχνίδι, και δεν στέκονται σε μορφολογικές διαφοροποιήσεις ή δυσκολίες. Βρίσκουν πάντα τρόπους, ευτυχώς, να επικοινωνήσουν και να συνυπάρξουν.
Πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη ανθρώπων με αναπηρία σε χώρους όπου μπορούν να συμβιώσουν άνθρωποι άγνωστοι μεταξύ τους από διάφορα σημεία της Ελλάδας ή του εξωτερικού και ποιος τελικά βγαίνει κερδισμένος από μια τέτοια επαφή;
Είναι εξαιρετικά σημαντική αυτή η συνύπαρξη και τα οφέλη είναι πολλαπλά για μικρούς και μεγάλους! Η συμπερίληψη ωριμάζει, γειώνει, αναπτύσσει τα καλύτερα στοιχεία του εαυτού μας, βοηθά στη συνειδητότητα του πόσο τρωτοί είμαστε ή μπορεί να γίνουμε και μας αναγκάζει να στεκόμαστε με ευγνωμοσύνη στις όμορφες στιγμές και να νιώθουμε ευλογημένοι για καθετί που έχουμε. Η μιζέρια, η γκρίνια για μικροπράγματα της καθημερινότητας φαντάζει τόσο περιττή και ανόητη μπροστά στο μεγαλείο του καθημερινού αγώνα των παιδιών με αναπηρία και στη χαρά που έχουν μάθει να αντλούν κάθε στιγμή. Τα δε παιδιά από χώρες του εξωτερικού, στην πλειονότητά τους, δέχονται πολύ φυσικά και άμεσα στην παρέα τους τα παιδιά με αναπηρία. Δείχνουν πολύ μεγάλη εξοικείωση και, παρά τη δυσκολία της κοινής γλώσσας, δείχνουν πολύ υποστηρικτικά και με συμπεριληπτική συμπεριφορά.
Περιγράψτε μας μία δική σας εμπειρία από παιδί ΑμεΑ, πώς ήταν πριν έρθει στο camping και πώς ήταν την ημέρα που έφευγε; Τι άλλαξε στην καθημερινότητά του, στη συμπεριφορά του, ήταν τελικά μια θετικά αποτελεσματική καλοκαιρινή περίοδος για την εξέλιξη του παιδιού, και θεραπευτικά αλλά και συναισθηματικά;
Στην αρχή τα παιδιά με αναπηρία έρχονται διστακτικά και μάλλον φοβισμένα. Εξερευνούν τον χώρο με τους γονείς τους δειλά δειλά. Ομως εντάσσονται εύκολα και κυριαρχούν ο ενθουσιασμός και η χαρά. Τα περισσότερα παιδιά τα αγκαλιάζουν και προσαρμόζουν τις δραστηριότητές τους ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των νέων τους φίλων. Δεν συμβαίνει βέβαια πάντα τόσο όμορφα και ειρηνικά με όλα τα παιδιά, αλλά δεν πειράζει, δεν ταιριάζουμε όλοι με όλους, ούτως ή άλλως. Λίγοι καλοί φίλοι αρκούν. Βέβαια, κάθε παιδί είναι διαφορετικό, πόσο μάλλον τα παιδιά με αναπηρίες. Στις πλείστες των περιπτώσεων τα παιδιά αυτά ωφελούνται πολύ τόσο ψυχοσυναισθηματικά όσο και σε άλλους τομείς (εξισορρόπηση διατροφής, ύπνου, καλύτερη διάθεση και επικοινωνία, βελτίωση της ποιότητας ζωής, ανάπτυξη δεξιοτήτων και νέων σχέσεων κ.ά.).
Θεωρείτε την κατασκήνωση ή το camping χώρο που βοηθά όλα τα παιδιά να χτίζουν γέφυρες κάθε είδους;
Αποτελεί εμπειρία τεράστιου και πολυεπίπεδου οφέλους, τόσο για τα παιδιά με αναπηρία όσο και για εκείνα που χαρακτηρίζουμε τυπικά παιδιά. Τα παιδιά με αναπηρία εντάσσονται στην παρέα και στο παιχνίδι των άλλων παιδιών, κάτι που τα γεμίζει αυτοπεποίθηση και χαρά, και τα αναπτύσσει ψυχοσυναισθηματικά. Τα τυπικά παιδιά, πάλι, μαθαίνουν να αντέχουν τη ματαίωση, αναπτύσσουν την υπομονή τους, ωριμάζουν, μαθαίνουν να μη φοβούνται την ευθύνη και συνειδητοποιούν την αξία της υγείας και της δυνατότητας να αυτενεργούν. Η συμπερίληψη αναγκάζει τα παιδιά να εφευρίσκουν κοινούς τρόπους επικοινωνίας και παιχνιδιού, αναπτύσσουν τη μη λεκτική επικοινωνία, την παρατηρητικότητα και τον αλληλοσεβασμό.
Ο αποχωρισμός των παιδιών είναι γεμάτος χαρά ή γεμάτος θλίψη; Στη δεύτερη περίπτωση πώς το αντιμετωπίζετε ανώδυνα για όλα τα παιδιά;
Τα παιδιά όταν φεύγουν από το κάμπινγκ, ανεξαρτήτως ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, συνήθως κλαίνε… Αλλά δακρύζουμε κι εμείς καθώς τα αποχαιρετούμε! Αυτό που προσπαθούμε να τους λέμε και θεωρούμε σημαντικό είναι πως οι διακοπές τους κοντά μας, η γνωριμία μας ξεκινά μια φιλία ζωής και πως ήταν μόνο η αρχή. Οραματιζόμαστε και σχεδιάζουμε την επόμενη περίοδο διακοπών ή την επόμενη επίσκεψη. Είναι η αντίστοιχη δυσκολία που βιώνουμε κατά την επιστροφή μας από μια όμορφη εκδρομή ή στο τέλος μιας πολύ διασκεδαστικής παρέας με αγαπημένους μας φίλους. Στεκόμαστε στο πόσο ωραία περάσαμε και χαιρετιόμαστε προσωρινά, μέχρι την επόμενη φορά.
Η αρμονική συνύπαρξη όλων με παρέα το γέλιο
Πόσο δύσκολη είναι η κοινή συνύπαρξη των παιδιών με αναπηρία σε έναν χώρο που ως επί το πλείστον φιλοξενεί για τις διακοπές τους οικογένειες με παιδιά «τυπικής» ανάπτυξης, τα οποία, όπως γνωρίζουμε, τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξη των παιδιών ΑμεΑ;
Δυστυχώς, η έλλειψη ανθρωπιστικής παιδείας καθιστά τη συμπερίληψη των παιδιών με αναπηρία δύσκολη και επώδυνη ψυχικά διαδικασία. Τα τελευταία χρόνια δίνεται μεγάλη έμφαση στη συμπερίληψη συγκεκριμένων ομάδων ατόμων που επιλέγουν να είναι διαφορετικοί και τα άτομα με αναπηρία εξακολουθούν να μένουν στο περιθώριο. Πολλά τυπικά παιδιά, ιδίως στη χώρα μας, δεν γνωρίζουν καν την ύπαρξη παιδιών με αναπηρία, δεν τα έχουν ποτέ συναντήσει και συναναστραφεί, κάτι που τα δυσκολεύει να έχουν ρεαλιστική οπτική της απτής πραγματικότητας! Κι αυτό συμβαίνει αφενός επειδή οι οικογένειες παιδιών με αναπηρία αποφεύγουν να εμφανίζονται σε χώρους που δεν είναι αμιγώς οργανωμένοι για παιδιά ΑμεΑ, αφετέρου επειδή οι γονείς παιδιών χωρίς αναπηρία αποφεύγουν να συναναστραφούν τα υγιή παιδιά τους με τα «άρρωστα» παιδιά!
Τα παιδιά πόσο χρόνο χρειάζονται για να αφομοιώσουν στην παρέα τους παιδιά με κάποιο είδος αναπηρίας;
Τα παιδιά χρειάζονται καταρχάς υγιή πρότυπα συμπεριφοράς να παρακολουθούν και να αντιγράφουν. Οταν, λοιπόν, τους συστήσεις το παιδί με αναπηρία με απλό και φυσικό τρόπο, το παιδί που έχει μάθει να σέβεται θα το αγκαλιάσει και θα το εντάξει άμεσα. Τα παιδιά που δεν έχουν ενσυναίσθηση και δεν είναι οριοθετημένα δημιουργούν προβλήματα στα άλλα παιδιά, είτε έχουν αναπηρία είτε όχι. Δεν είναι, λοιπόν, δύσκολο και ούτε χρονοβόρο να ενταχθεί το παιδί με αναπηρία σε χώρους που μπορούν να φιλοξενήσουν όλα τα παιδιά, απαιτούνται μόνο ανοιχτή καρδιά, σωστή και επαρκής ενημέρωση, και υποστήριξη από τους μεγάλους.
