Η δικαίωση του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη ήρθε 100 χρόνια μετά. Τρισάγιο στη μνήμη του και του αγίου Παϊσίου έκαναν απόγονοι των Φαρασιωτών Καππαδοκίας στα Φάρασα, δίπλα σε μιναρέδες και τζαμιά.
- Από τη Μαρία Ανδρέου
Εκεί όπου ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους οι παππούδες και οι προγιαγιάδες τους, με δάκρυα στα μάτια και τη συγκίνηση στα ύψη, έψαλαν μέχρι και το ελπιδοφόρο «Χριστός Ανέστη», ευελπιστώντας ότι κάποτε θα υπάρξει ένας ολόκληρος ναός για τους δυο σύγχρονους θαυματουργούς αγίους της χριστιανοσύνης Παΐσιο και Αρσένιο στην πατρογονική τους γη.
Ενας χρόνος πέρασε από την ημέρα που η «Εspresso» επισκέφτηκε την πατρογονική γη του αγίου Αρσενίου και του αγίου Παϊσίου, στα Φάρασα της Καππαδοκίας, και από τότε πολλά έχουν αλλάξει. Τον Σεπτέμβριο του 2024 η «Εspresso» επιχείρησε μια αποστολή στα βάθη της Τουρκίας, στη γενέτειρα των δύο μεγάλων αγίων της Ορθοδοξίας μας, και προς έκπληξή της βρήκε τα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του αγίου Παϊσίου.
Επίσης, εντοπίσαμε και την εκκλησία όπου βάφτισε ο άγιος Αρσένιος τον μικρό Αρσένιο Εζνεπίδη και μετέπειτα γέροντα Παΐσιο. Εκκλησία που πλέον είναι τζαμί. Με τη βοήθεια του Τούρκου κοινοτάρχη στα Φάρασα και ενός Βούλγαρου τεχνικού που γύριζε πλάνα για τη νέα ταινία της Ειρήνης Σαριόγλου προς τιμήν των δύο αγίων, είδαμε και τη σπηλιά, πάνω ψηλά στο βουνό, από όπου έβγαινε το αγίασμα της Θεοτόκου, στη μεγάλη της γιορτή τον Δεκαπενταύγοστο.
Εκεί γινόταν μεγάλο πανηγύρι για την Κοίμηση της Θεοτόκου, με τους κατοίκους να κουβαλούν κρέατα, ψωμιά και σταφύλια από τον τρύγο με ευλάβεια και χωρίς γογγυσμό προς το βουνό και να στήνουν μεγάλο γλέντι, με τραγούδι και χορό. Ολα αυτά μέχρι και την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Στα Φάρασα Καππαδοκίας και μετά την προβολή της θρησκευτικής τηλεοπτικής σειράς «Αγιος Παΐσιος: Από τα Φάρασα στον Ουρανό» στην Ελλάδα για δύο σεζόν, την οποία παρακολούθησαν 1.500.000 τηλεθεατές, έχουν γίνει θαυματουργικά ριζικές αλλαγές. Και όλα αυτά ενώ στις 24 Νοεμβρίου 2025 θα προβληθεί στο Christmas Theater η ταινία «Αγιος Παΐσιος», με σκηνές από τη σειρά που δεν είδαμε στην τηλεόραση.
Οπως πληροφορηθήκαμε από τον Σύλλογο Καππαδοκών «Πλατέος Ημαθίας ο Βαρασός», κατασκευάζονται σκαλιά προς τη σπηλιά με το αγίασμα της Παναγίας, ένα ιερό προσκύνημα για τους ορθόδοξους χριστιανούς, καθώς εκεί ανάβλυζε πόσιμο αγίασμα που θεράπευε τους κατοίκους και τους προσκυνητές από κάθε ασθένεια και ήταν η ελπίδα του κάθε πιστού Φαρασιώτη. Πρόκειται για να μεγαλόπνοο έργο που εξελίσσεται. Επίσης, ετοιμάζεται να γίνει και ένα εικονοστάσι στον χώρο της αυλής του τζαμιού με τις εικόνες των αγίων Αρσενίου και αγίου Παϊσίου, καθώς ο Τούρκος κοινοτάρχης, μετά την ευρύτερη κινητοποίηση από Ελληνες σκηνοθέτες, ηθοποιούς, δημοσιογράφους, συλλόγους, ιερείς και προσκυνητές, κατάλαβε την αξία του θρησκευτικού τουρισμού για την ανάπτυξη του χωριού του.
Η θεολόγος Ειρήνη Κιοσκερίδη-Αθανασάκη, μέλος του ιστορικού Συλλόγου Καππαδοκών «Πλατεός Ημαθίας ο Βαρασός», μας ανέφερε ότι ο σύλλογός τους καθώς και άλλοι σύλλογοι με Καππαδόκες από όλη την Ελλάδα πήγαν στα Φάρασα Καππαδοκίας και έκαναν τρισάγιο στη μνήμη των αγίου Αρσενίου και αγίου Παϊσίου, στην αυλή του τζαμιού και πρώην ορθόδοξης εκκλησίας, και έψαλαν μάλιστα το «Χριστός Ανέστη» με τον αεικίνητο ιερέα Παύλο.
Πρόθεση των Φαρασιωτών που κατοικούν στην Ελλάδα είναι να συγκεντρωθεί ένα σεβαστό οικονομικό ποσό για να δημιουργηθούν ένα εικονοστάσι και ένα παγκάρι με κεριά στη μνήμη των αγίων Αρσενίου και Παϊσίου κοντά στην πρώην εκκλησία Βαραχησίου και Ιωνά, εκεί που λειτουργούσε ο άγιος Αρσένιος πριν από τον ξεριζωμό του 1924 και βάφτισε τον μικρό Αρσένιο, μετέπειτα μοναχό Παΐσιο. Οι Ελληνες προσκυνητές προσευχήθηκαν με βαθιά πίστη έξω από το τζαμί, ενώ λίγη ώρα πριν στο ίδιο σημείο μουσουλμάνοι άκουγαν από το μεγάφωνο να τους καλεί σε προσευχή ο δικός τους ιμάμης και έκαναν τις δικές τους προετοιμασίες.
Να τονίσουμε ότι από τη μεριά της η διευθύντρια του Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών, σκηνοθέτρια Ειρήνη Σαρίογλου ετοίμασε μια ταινία για τη ζωή των δύο αγίων, Αρσενίου και Παϊσίου, η οποία θα προβληθεί πρώτη φορά αύριο, 28 Σεπτεμβρίου, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με τίτλο «Δύο άγιοι Φαρασιώτες: Αρσένιος, Παΐσιος 1924-2024». Η Ειρήνη Σαριόγλου είναι διευθύντρια του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Καστελόριζου αλλά και καθηγήτρια πανεπιστημίου Ιστορικός γέννημα θρέμμα Κωνσταντινούπολης. Στην προβολή της ταινίας θα παρευρεθούν και ο δήμαρχος και ο Τούρκος κοινοτάρχης από τα Φάρασα Καππαδοκίας.
Για τον Σύλλογο Φαρασιωτών από την Κοζάνη, μέχρι το Μοσχάτο στην Αθήνα και τη Χαλκιδική είναι σημαντική η αδελφοποίηση με τα πατρογονικά Φάρασα στην Τουρκία. Η ελεύθερη πρόσβαση στα Φάρασα αλλά και στα γύρω από αυτά επτά χωριά που κατοικούσαν Ελληνες, ο σεβασμός στις θρησκείες όλων των ανθρώπων, καθώς ο Θεός είναι αγάπη προς τον πλησίον, είναι ο οδοδείκτης. Ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη στη Χαλκιδική, ο γέροντας Συνέσιος, εργάζεται με το Ιστορικό Ιδρυμα Μελετών για την προβολή της ταινίας στο ΑΠΘ αλλά και στο εξωτερικό.
Το «Φως Καππαδοκίας» κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη!
Να σημειώσουμε ότι αύριο, Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου 2025, στις 7 μ.μ. στην κεντρική αίθουσα τελετών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα κάνει την πρεμιέρα του το ντοκιμαντέρ «Φως Καππαδοκίας», σε σενάριο και σκηνοθεσία της Ειρήνης Σαρίογλου. Πρόκειται για τη νέα παραγωγή του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), μια μοναδική κινηματογραφική εμπειρία για την πνευματική κληρονομιά της Καππαδοκίας και του Αγίου Ορους.
Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί τα πνευματικά και γεωγραφικά βήματα των δύο πιο πρόσφατων αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας: του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη και του αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη. Τo 2024 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την άφιξη και την κοίμηση του αγίου Αρσενίου του Καππαδόκη στην Ελλάδα, αλλά και 100 χρόνια από τη γέννηση του αγίου Παϊσίου και 30 χρόνια από την κοίμησή του. Το 1924 ο άγιος Αρσένιος και όλοι οι συγχωριανοί του ξεριζώθηκαν από την προγονική τους γη, τα Φάρασα της Καππαδοκίας, και εγκαταστάθηκαν στη μητέρα Ελλάδα.
Την ίδια χρονιά και μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τη μετεγκατάσταση γεννιέται ο Αρσένιος Εζνεπίδης, μετέπειτα άγιος Παΐσιος. Με όχημα την πορεία ζωής των δύο σύγχρονων αγίων, το ντοκιμαντέρ μέσα από αρχειακό υλικό, μαρτυρίες μελετητών, ιστορικών, μοναχών και ειδικών και με εντυπωσιακές κινηματογραφικές λήψεις ερευνά τα ιστορικά γεγονότα της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και τους κοινωνικούς και πολιτιστικούς μετασχηματισμούς εντός της καθεμιάς χρονικής περιόδου.
Τα γυρίσματα έχουν πραγματοποιηθεί στην Καππαδοκία, στην Κόνιτσα, στη Θεσσαλονίκη, στη Χαλκιδική, στο Αγιον Ορος και την Κέρκυρα. H μουσική της ταινίας είναι του Γιώργου Παπαχριστούδη. Η φωτογραφία- εναέριες λήψεις των Ersin Caliskan, Αλέξανδρου Σικαλιά, Ευάγγελου Κάλοου, Βαγγέλη Πυρπύλη. Η ηχοληψία των Ersin Caliskan, Βαγγέλη Πυρπύλη, ενώ το μοντάζ-γραφικά του Βαγγέλη Πυρπύλη.
