Στα χέρια της η «Espresso» κρατά ένα ασπρόμαυρο βιβλίο 500 σελίδων, που στο εξώφυλλο έχει τη φωτογραφία δύο ωραίων γυναικών. Δύο αρχοντικών κυριών. Της μητέρας Ελένης Μπούση και της κόρης της Βικτορίας. Δυο γυναικών με ρίζες από την Ελλάδα και με κέντρο δράσης και επιτυχίας το Σικάγο της Αμερικής.
- Από τη Μαρία Ανδρέου
Με καλλιγραφικά γράμματα ο τίτλος του βιβλίου μιλά για κάποιες «Τολμηρές ανθεκτικές γυναίκες». Μεμιάς μπαίνουμε στο ταξίδι να ξεφυλλίσουμε πρώτοι το βιβλίο, καθώς το μάτι μας πέφτει σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες της Ελληνίδας που έχει ταυτίσει τη ζωή της με την προσφορά στον άνθρωπο και που δικαίως αποκαλείται «Μητέρα Τερέζα της φιλανθρωπίας».
Οπως περιεργαζόμαστε τα κεφάλαια, συνειδητοποιούμε ότι είναι ένα βιβλίο φόρος τιμής στη γυναικεία αντοχή, στην τόλμη και τη δύναμη όπως τις έχει βιώσει, συναντήσει και εμπνευστεί η συγγραφέας μέσα από τη μακρόχρονη πορεία της στον χώρο της φιλανθρωπίας και της έμπρακτης αγάπης προς τον συνάνθρωπο. Να θυμίσουμε ότι η Ελένη Μπούση έχει δημιουργήσει το ορφανοτροφείο Mercy Orphanage στην Κακαμέγκα της Κένυας, μαζί με τον σύζυγό της Δημήτρη Μπούση, αλλά έχει ιδρύσει και τη «Φροντίδα», υπό την καθοδήγηση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου.
Αυτή η αρχοντική γυναίκα δεν έπαψε ποτέ να στέκεται στο πλευρό εκείνων που δεν έχουν «φωνή», των γυναικών, των παιδιών, των ηλικιωμένων, των απόρων, διοργανώνοντας πολυάριθμες φιλανθρωπικές εκδηλώσεις σε ΗΠΑ και Ελλάδα. Μην ξεχνάμε ότι υπήρξε η κινητήριος δύναμη για τη σωτηρία του Ελληνικού Αμερικανικού Κέντρου Αποκατάστασης και Φροντίδας, συγκεντρώνοντας πάνω από 20.000.000 δολάρια για την ενίσχυση του μοναδικού ελληνικού φιλανθρωπικού γηροκομείου στις ΗΠΑ.
Επίσης, ως ιδρύτρια του Hippocratic Cancer Research Foundation στο Northwestern Hospital, η Ελένη έχει αφιερωθεί με πάθος στην υποστήριξη της πρωτοποριακής έρευνας ενάντια στον καρκίνο -καθώς η μητέρα της νόσησε και πέθανε στα 60 της χρόνια από αυτή τη νόσο-, ενώ, παράλληλα, με τη δράση της στο ίδρυμα No Voice έδωσε ελπίδα και ασφάλεια σε χιλιάδες γυναίκες και οικογένειες θύματα κακοποίησης. Μάλιστα, η ίδια έχει διατελέσει μέλος και πρόεδρος σε δεκάδες οργανισμούς, όπως οι Leadership 100, Maryville Academy, Little City Foundation, ενώ έχει συμβάλει ενεργά και σε έργα αναστήλωσης εκκλησιών στους Αγίους Τόπους και παγκοσμίως. Η προσφορά της έχει αναγνωριστεί με πλήθος διακρίσεων, μεταξύ των οποίων το Ellis Island Medal of Honor (2017), αναγνώριση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ (2018), Ημέρα Ελένης και Δημήτρη Μπούση από τον δήμο του Σικάγο (2001) και το Βραβείο Ανθρωπισμού της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας (1997).
Το βιβλίο ζωής και προσφοράς…
Η Ελένη Μπούση αρχίζει το βιβλίο της με το κεφάλαιο «Θάρρος», προτάσσοντας την πρώτη ιδιότητα της ζωής της, αυτήν της μητέρας: «Εγινα μητέρα στα 17 μου. Ηταν μια συνεχής πρόκληση. Δεν ήξερα τίποτα ούτε είχα την παραμικρή ιδέα τι με περίμενε. Το μόνο που ήξερα ήταν ότι αγαπούσα τον άντρα μου, αλλά τη στιγμή που αντίκρισα καθένα από τα παιδιά μου, τα ερωτεύτηκα δυνατά από την αρχή. Ξεχειλίζοντας από αγάπη και αφοσίωση, έγινα η σκιά του μωρού μου, παρακολουθώντας την κάθε του κίνηση. Ηθελα να προστατεύσω τη δική μου αθωότητα , ήμουν ένα παιδί που είχε παιδί. Η γιαγιά μου η Ελένη έλεγε: “Δεν γέννησα γυναίκες ούτε μεγάλωσα κορίτσια για να πιάνουν απλά τόπο. Γέννησα δυνατές, έξυπνες γυναίκες”.
Η μητέρα μου μού έλεγε: “Ο πατέρας σου με έβλεπε να πουλάω λαχανικά στους δρόμους της Τρίπολης. Ο μπαμπάς σου δούλευε από μικρός γιατί ήξερε ότι κάποια στιγμή θα απομακρυνθεί από τους αγαπημένους του για να ταξιδέψει σε άγνωστο κόσμο για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Ημουν ένα κορίτσι 16 ετών. Ο μπαμπάς σου ήρθε στο σπίτι και μου είπε: ‘Δεν θέλω χρήματα, θέλω κάποιον να αγαπήσω και να κάνω οικογένεια μαζί του και αυτή είσαι εσύ’”». Η μαμά μου και ο μπαμπάς μου παντρεύτηκαν λίγο αργότερα. Μετά τον γάμο των γονιών μου όλη η οικογένεια της μαμάς μου μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Η μαμά μου έλεγε ότι δεν θα είχαμε φύγει από την Ελλάδα αν μπαμπάς δεν είχε το ατύχημα. Μια μέρα αποκοιμήθηκε ενώ οδηγούσε στο καταραμένο βουνό, από τα πιο επικίνδυνα της Πελοποννήσου. Το ατύχημα έστειλε τον μπαμπά στο νοσοκομείο για μήνες και το φορτηγό κατέληξε παλιοσίδερα. Παρόλο που ανάρρωσε, είχε χάσει τα πάντα. Εκείνος και η μαμά αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στις ΗΠΑ. Οταν υπήρχε χρόνος στο καθαριστήριο και στο κατάστημα επισκευής υποδημάτων που είχαμε στο Σικάγο ή καθώς περπατούσαμε μαζί κοντά στη λίμνη Μίσιγκαν με το χοτ ντογκ στα χέρια, η μαμά μου θυμόταν τη ζωή της και μου έλεγε ότι η ζωή είναι σκάκι, άσπρο μαύρο, χαρές και λύπες».
Ζωή σαν… παραμύθι!
Η Ελένη Παλυβού-Μπούση, όπως διηγείται στο βιβλίο της, παντρεύτηκε στην Αμερική μικρή τον φίλο και συμμαθητή της Δημήτρη. Ουσιαστικά κλέφτηκε, αφού ο πατέρας της δεν ήθελε να παντρευτεί τόσο μικρή. Μετέπειτα όμως ο πατέρας της αγάπησε τον γαμπρό του, αφού είδε πόσο εργατικός και καλός οικογενειάρχης ήταν. Ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μπούσης δούλεψε πολύ και ίδρυσε την αλυσίδα σούπερ μάρκετ CERMAK, η οποία, όπως λέει στο βιβλίο της η κυρία Μπούση, θα μπορούσε να είχε περισσότερα καταστήματα στην Αμερική αν εκείνη και ο άνδρας της δεν έκαναν μια σειρά φιλανθρωπιών ανά τον κόσμο.
Με τον άνδρα της έχουν δημιουργήσει μια σπουδαία οικογένεια με τέσσερα παιδιά, καθένα εκ των οποίων ακολουθεί τη δική του, ξεχωριστή πορεία επιτυχίας. Ο Μιχάλης Μπούσης, πρωτότοκος γιος της οικογένειας, έχει διακριθεί ως επιτυχημένος επιχειρηματίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ στην Ελλάδα είναι γνωστός ως μεγαλομέτοχος και πρόεδρος της ΠΑΕ ΟΦΗ, συμβάλλοντας ενεργά στην αναγέννηση του ιστορικού συλλόγου. Η κόρη τους, Βικτόρια, διαθέτει εντυπωσιακό ακαδημαϊκό υπόβαθρο, με τρία νομικά πτυχία και MBA από το MIT, και έχει διακριθεί ως πετυχημένη παραγωγός στο Χόλιγουντ, αφήνοντας το στίγμα της στον χώρο της ψυχαγωγίας και του κινηματογράφου.
Ο Ευάγγελος, γιος με καλλιτεχνική φλέβα, ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως μοντέλο στο Παρίσι, πριν περάσει στην υποκριτική, με εμφανίσεις δίπλα σε διεθνή ονόματα, όπως η Τζούλιαν Μουρ, καθώς και σε δημοφιλείς παραγωγές όπως το «Sex and the City». Αργότερα στράφηκε με μεγάλη επιτυχία στον χώρο της μόδας, συνεργαζόμενος στενά με τον γνωστό σχεδιαστή και δημιουργικό διευθυντή Peter Dundas. Ο Γιώργος, ο μικρότερος γιος της οικογένειας, αποτελεί έναν από τους πλέον ανερχόμενους επιχειρηματίες της γενιάς του, με διεθνή αναγνώριση, καθώς έχει συμπεριληφθεί στη λίστα Forbes «30 under 30», που αναδεικνύει τους 30 πιο επιδραστικούς νέους κάτω των 30 ετών παγκοσμίως. Η Ελένη Μπούση στο βιβλίο της αναφέρεται πολύ συχνά στη γιαγιά της Ελένη που έζησε τον Α΄ και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον κομμουνισμό και τον Εμφύλιο και είδε πολλούς συγγενείς της να σφαγιάζονται από χέρι αδερφικό. Την αγαπούσε πάρα πολύ. Εκείνη της μετέδωσε την αγάπη για τον Θεό.
Η ίδια αναφέρει στο βιβλίο της: «Οταν ταξίδεψα στην Ελλάδα με τη γιαγιά μου, πήγαμε στο χωριό μας, τη Νεστάνη στην Τρίπολη Αρκαδίας. Ενα χωριό γεμάτο μοναστήρια. Υπάρχει ένα εκπληκτικό μοναστήρι που δεσπόζει πάνω στο χωριό, στην κορυφή του βουνού Γούλα. Αυτό το μοναστήρι ήταν σημείο συνάντησης για την έναρξη της Επανάστασης του 1821.Το μοναστήρι έχει ηλικία 960 ετών και είναι αφιερωμένο στην Παναγία τη Γοργοεπήκοο. Η γιαγιά μου έλεγε ότι στο χωριό έγινε ένας δυνατός σεισμός και η κορυφή του βουνού αποκόπηκε κυλώντας προς το χωριό. Ολοι οι χωρικοί βγήκαν έξω και άρχισαν να προσεύχονται στη Θεοτόκο. Ξαφνικά η Παναγία εμφανίστηκε μέσα από τα σύννεφα και άπλωσε το χέρι της προς τον πέτρινο όγκο.
Σήμερα, έπειτα από δεκάδες χρόνια, ο βράχος στέκει ακόμη πάνω σε μια λεπτή πέτρα χωρίς καμία υποστήριξη. Πολλοί επιστήμονες έχουν έρθει από όλο τον κόσμο να ερευνήσουν το φαινόμενο, αλλά δεν το έχουν κατανοήσει. Η γιαγιά μου παντρεύτηκε 28 ετών έναν άνδρα 33 ετών, 1,90 ύψος. Οταν γέννησε η γιαγιά μου τον πατέρα μου, είχαν ήδη πέντε παιδιά. Ζήτησε ο παππούς μου άδεια από τον στρατηγό στον πόλεμο για να δει το μωρό. Οταν πήγε σπίτι, ένιωσε έναν ανυπόφορο πόνο στην πλάτη και ζήτησε από τη γιαγιά ένα τσάι. Ακούστηκε ένας κρότος και ο παππούς ήταν πεσμένος στο πάτωμα, νεκρός από ανακοπή καρδιάς. Αμέσως μετά την κηδεία βαφτίστηκε ο πατέρας μου Ευάγγελος, γιατί ήταν αβάπτιστος. Πολλοί άνθρωποι από τη Γορτυνία άκουσαν την τραγωδία της οικογένειας Παλυβού… Ο πατέρας μου έγινε εργατικός και φιλοπερίεργος. Δεν είχε πάει ποτέ σχολείο. Μια μέρα σταματώντας μπροστά στη βιτρίνα ενός ράφτη άρχισε να του μπαίνει το μικρόβιο της τέχνης. Τον μάγευε να τον βλέπει να κόβει πατρόν για να φτιάξει κοστούμια».
Ιδιαίτερη μνεία κάνει η συγγραφέας στον πατέρα της Ευάγγελο… «Παιδιά μου, ποτέ μη δαγκώνετε το χέρι που σας ταΐζει γιατί θα σας καταραστούν και η τροφή που θα τρώτε θα σας καθίσει στον λαιμό». Ο πατέρας μου μας έδινε σοφές συμβουλές. Είτε καθόταν στο τραπέζι καθώς τρώγαμε όλοι μαζί το βραδινό μας, είτε όταν περπατούσαμε ως οικογένεια προς την εκκλησία, είτε μετά από μια κοπιαστική μέρα ενώ καθόταν στην καρέκλα της κουζίνας, μοιραζόταν μαζί μας ιστορίες. “Δούλευα στους δρόμους της Τρίπολης όταν ήμουν δέκα χρονών. Κρύωνα και δεν είχα παλτό στην πλάτη μου, δεν είχα κάλτσες να φορέσω και τα δάχτυλά μου πάγωναν. Κοιμήθηκα πολλές φορές δίπλα στο τζάκι νηστικός. Πεινούσα τόσο πολύ, που έτρωγα τα ψίχουλα από τα τραπέζια των εστιατορίων. Οταν ήμουν 11 ετών, το αφεντικό μου με χαστούκισε γιατί έκαψα το πουκάμισό του όταν πήγα να το σιδερώσω. Δεν ήξερα να σιδερώνω το ύφασμα από το σιδεροκάρβουνο. Την ημέρα αυτή φώναξα στον Θεό… ‘Γιατί, Θεέ μου, μου πήρες τον πατέρα μου και με άφησες να βασανίζομαι;’ Αυτές οι αναμνήσεις από το παρελθόν τον οδήγησαν να φτιάξει ένα νέο μέλλον στην Αμερική ώστε τα παιδιά του να ζουν με σεβασμό. Ο πατέρας μου ήταν πολύ αυστηρός όσον αφορά την οικογένεια, την πίστη, την πατρίδα».
Η Ελένη Μπούση στο βιβλίο της με γλαφυρό τρόπο θυμάται τη μετανάστευση της οικογένειας στην Αμερική… «Ταξιδεύοντας με την οικογένειά μου πάνω από τον Ατλαντικό, στην Αμερική, η φαντασία μου έπλαθε διάφορα σενάρια. Μετανάστευσα στην Αμερική σε ηλικία 6 ετών. Οταν φτάσαμε στη νέα μας πόλη, το Σικάγο, το μέγεθος των κτιρίων μάς άφησε άφωνους. Τεράστιοι ουρανοξύστες έμοιαζαν να αγγίζουν τον ουρανό, πύργοι, μνημεία, εκκλησίες, μουσεία μάς έκοβαν την ανάσα. Οι δρόμοι ήταν τεράστιοι, τη νύχτα η πόλη φωτιζόταν. Η προσαρμογή δεν ήταν εύκολη. Οι γονείς μου είχαν τόση ενέργεια για να κατακτήσουν το αμερικάνικο όνειρο. Οι γονείς μου διέσχισαν τον Ατλαντικό μαζί με τέσσερα μικρά παιδιά, αμόρφωτοι, χωρίς να ξέρουν τη γλώσσα, έπρεπε να γράψουν τη δική τους ιστορία επιτυχίας.
Στην Αμερική έμαθα το μάθημα της αγάπης αφού οι γονείς μου δούλευαν κι εγώ έπρεπε να φροντίζω τα δυο μικρότερα αδέρφια μου. Οι σκληρά εργαζόμενοι γονείς μου έφευγαν για τη δουλειά την ανατολή του ηλίου κι εγώ έπρεπε να ξυπνήσω τα αγόρια, να τα καθαρίσω, να τα ντύσω, να τα ταΐσω. Ημουν ήδη κουρασμένη πριν ξεκινήσει η ημέρα για το σχολείο. Οι γονείς μας μάς έλεγαν να κάνουμε κουράγιο, μας δίδασκαν μέσα από παραβολές, μας έλεγαν να είμαστε ταπεινοί. Ο πατέρας μου και η μαμά του την πρώτη εβδομάδα που πήγαμε στην Αμερική έπλεναν πιάτα σε εστιατόρια, άλλος το πρωί, άλλος το βράδυ, μετά έφτιαξε τη δική του επιχείρηση ο μπαμπάς στη συνοικία Uptown. O μπαμπάς μου άνοιγε το κατάστημα ραπτικής, καθαριστηρίου, επισκευής παπουτσιών στις 6 το πρωί. Ο μπαμπάς μου καθάριζε και έραβε ρούχα για πολλούς αστυνομικούς στην Αμερική και μας είχαν οι αστυνομικοί μέλη της οικογένειάς τους.
Οι γονείς μου ήταν καλοσυνάτοι, δοτικοί. Πολλοί στην Αμερική δεν ήθελαν να έχουν σχέση με τους μετανάστες, τους θεωρούσαν κατώτερους. Η γιαγιά όμως, που ήταν ενεργό μέλος των διοικητικών συμβουλίων των εκκλησιών του Αγίου Ανδρέα και του Αγίου Γεωργίου στο Σικάγο και ήταν υπέρμαχος των φτωχών, είχε την εκτίμηση πολλών στην Αμερική για την προσφορά της στο ελληνικό γηροκομείο. Εψηνε πρόσφορα για την κυριακάτικη λειτουργία, έφτιαχνε άρτους για αρτοκλασία. Οι γονείς μου, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν ως μετανάστες, αλλά και η γιαγιά μου ήταν παρόντες για όλους, για την εκκλησία, την ελληνική κοινότητα, την πατρίδα». Οι φιλανθρωπίες ξεκίνησαν από νωρίς για την κυρία Μπούση.
Ηταν στη φύση της όπως γράφει στο βιβλίο της… «Στην τρίτη τάξη οι φίλοι μου άρχισαν να με αποκαλούν Νεαρή Μητέρα Τερέζα. Νόμιζα ότι με κορόιδευαν, ότι με πείραζαν. Αλλά οι φίλοι μου έλεγαν: “Ελένη , οι γονείς μας λένε ότι είσαι σαν τη Μητέρα Τερέζα. Ποτέ δεν τρως το μεσημεριανό σου ή τη σοκολάτα σου και πάντα τη μοιράζεσαι με όλους”. Δεν είχα ιδέα ποια ήταν η Μητέρα Τερέζα. Νόμιζα ήταν ακόμα μία αγία. Καθώς μεγάλωνα, άρχισα να διαβάζω για τη Μητέρα Τερέζα. Με είχε συνεπάρει το παγκόσμιο φιλανθρωπικό έργο της για τους απόρους. Καθώς η ζωή προχωρούσε, ασχολήθηκα πιο ενεργά με μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και η φιλανθρωπική κοινότητα στο Σικάγο μού έδωσε το όνομα «Η Σύγχρονη Μητέρα Τερέζα».
Ο ρόλος του Χριστόδουλου και το ορφανοτροφείο στην Κένυα
Την Ελένη Μπούση την ενέπνευσε πολύ στη ζωή της ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. «Ο μακαριστός Χριστόδουλος ήταν ο πνευματικός μου εξομολόγος. Κάθε φορά που συναντιόμουν μαζί του για εξομολόγηση, του έλεγα ότι έχω βάρος στην καρδιά μου και μου έλεγε ότι όλοι μας κουβαλάμε βαριά καρδιά. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών ήταν ένα ευγενικός άνθρωπος, με φωτεινό χαμόγελο, κόκκινα μάγουλα. Οταν μίλησα στο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Οικογένεια στον 21ο αιώνα, εκείνος καθόταν στην πρώτη θέση και μου έδινε δύναμη».
Αυτή η ανάγκη για προσφορά την έφερε και στην Κένυα… «Οταν ήμουν στα 30 μου, ένας νεαρός μαύρος ιερέας επισκέφθηκε την περιοχή του Σικάγου μαζί με τη σύζυγό του. Υπήρχε κάτι βαθύ στα μάτια αυτής της γυναίκας. Αρχίσαμε στο τραπέζι να μιλάμε για τον Θεό, τη Βίβλο. Εβλεπα τη λάμψη στα μάτια της όταν μιλούσε για τα πεινασμένα και άρρωστα παιδιά στην Κένυα. Μας μίλησαν για το πόσο πάθος και δίψα έχουν αυτά τα παιδιά της Κένυας για τον Θεό και την εκκλησία Του. Τους κάναμε πολλές ερωτήσεις για την Αφρική. Ο ιερέας είπε: “Τα παιδιά μας στα χωριά πεθαίνουν από την πείνα και εδώ στην Αμερική πετάτε το φαγητό. Δεν έχουν φαγητό στην Κένυα, ρούχα, παπούτσια, έπιπλα. Ωστόσο οι δικοί μου άνθρωποι στην Κένυα γελούν, τραγουδούν, χορεύουν στους δρόμους. Οι δικοί σας εδώ στην Αμερική έχουν πόνο, μίσος, θυμό, δεν έχουν ευγενικό χαμόγελο. Τους τρώνε η εξουσία, η απληστία, το χρήμα και ο εγωισμός”. Εμπνευστήκαμε τόσο πολύ από τα γεμάτα συμπόνια λόγια του, το πάθος στη φωνή του και την αποστολή του, που εκείνο το βράδυ όταν γυρίσαμε σπίτι με τον άνδρα μου τον Τζίμι συζητήσαμε πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε τα παιδιά στην Κένυα.
Επειτα από πολλή σκέψη η οικογένειά μου κι εγώ αποφασίσαμε να αγοράσουμε ένα οικόπεδο στην Κακαμέγκα της Κένυας και να χτίσουμε το ορφανοτροφείο Μercy. Λίγους μήνες αργότερα, το ορφανοτροφείο ολοκληρώθηκε. Ηταν η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μου. Αφού προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι, μας υποδέχτηκαν πολλά μικρά παιδιά που τραγουδούσαν μαζί με τον πατέρα Τσαρλς και τη σύζυγό του και μου φώναζαν “Καλώς ήρθες, Μαμά Ελένη”. Αυτό που είδα στην Κένυα μου θύμισε τα λόγια των γονιών μου: “Μείνε ταπεινός και ευγνώμων για κάθε πράγμα που σου έχει δώσει ο Θεός. Δόξαζε κάθε μέρα το όνομα Του, όταν ξυπνάς. Να είσαι ευγνώμων για το φαγητό που θα φας, το νερό που θα πιεις, τα ρούχα που φοράς και τα παπούτσια στα πόδια σου που σου επιτρέπουν να περπατάς σε δύσκολους δρόμους”».
