Φωνάρα, αυθεντική, χαμηλών τόνων και με μεγάλη εμπειρία στο καλό λαϊκό τραγούδι. Σε αυτά τα προσόντα που διέκριναν ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θεόδωρος Δερβενιώτης, ο Κώστας Βίρβος, η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, η Γιώτα Λύδια, η Αννα Χρυσάφη, ο Μιχάλης Μενιδιάτης και τόσοι άλλοι σπουδαίοι ακούει το όνομα της Σοφίας Παπάζογλου.
- Από τον Νίκο Νικόλιζα
Μιας γνήσιας λαϊκής τραγουδίστριας, το όνομα της οποίας φιγουράρει εδώ και 30 ολόκληρα χρόνια χωρίς τυμπανοκρουσίες, αλλά με πολλές συνεργασίες που έχουν αφήσει εποχή. Με αφορμή ακόμα μία συναυλία με την Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης», η ίδια, χωρίς να κάνει υποχωρήσεις, μιλάει για όλες αυτές τις μεγάλες προσωπικότητες που γνώρισε, αλλά και όσα συμβαίνουν σήμερα στον χώρο του ελληνικού τραγουδιού. Μιλάει για την τραπ μουσική και πώς αυτή διαμορφώνει χαρακτήρες και τους ωθεί σε παράνομες πράξεις, για το #Metoo στο ελληνικό τραγούδι, καθώς και για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κάθε γνήσια λαϊκή φωνή όταν θέλει να πορευτεί χωρίς παρεκκλίσεις!
Σήμερα το βράδυ θα βρίσκεσαι στην Ανδρίτσαινα σε άλλη μία συναυλία για τον Μίκη Θεοδωράκη. Επειδή τον γνώρισες, τι έχεις αποκομίσει πνευματικά από κείνον;
Ηταν για μένα ευλογία να γνωρίσω τον Μίκη. Συνεργάζομαι με την Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» από το 2010. Θυμάμαι ήμουν τριών μηνών έγκυος και μου ζήτησαν να συνεργαστώ μαζί τους. Τότε είχαν γίνει δύο εκπομπές προς τιμήν του Μίκη στην εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου, με εκείνον παρόντα. Κι εκεί γνωριστήκαμε. Μου είπαν λοιπόν ότι ο Μίκης με ζήτησε να είμαι στην ορχήστρα του και στις συναυλίες, κι έτσι προέκυψε η συνεργασία μας όλα αυτά τα χρόνια. Ο Μίκης ήταν ένας πολύ εγκάρδιος και ανοιχτός άνθρωπος. Πολύ ευχάριστος. που δεν σνόμπαρε κανέναν συνομιλητή του, όσο πιο νέος κι αν ήταν. Αντιθέτως, ήθελε να συναναστρέφεται νέους. Πολύ διαυγής, με λόγο οξύτατο, που μπορούσε να διακρίνει τους ανθρώπους. Ο Μίκης ήταν ένα πολύ ζωντανό κύτταρο όλης της κοινωνίας, μέχρι που έφυγε από τη ζωή. Ηταν ένα φως που ήθελε να δίνει και στους άλλους.
Πιστεύεις ότι σήμερα υπάρχουν αξίες στο ελληνικό τραγούδι; Και, αν ναι, αναγνωρίζονται όπως πρέπει;
Ας μη γελιόμαστε. Σε όλες τις εποχές υπάρχουν αξίες. Απλώς στη σημερινή εποχή και όσο θα πηγαίνουμε στο μέλλον αυτές οι αξίες χάνονται γιατί οι πληροφορίες που έρχονται στ’ αυτιά και τα μάτια μας είναι πάρα πολλές, με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να μην μπορεί να τις συγκρατήσει όλες. Καταρχάς όλοι θέλουν να γίνουν συνθέτες, στιχουργοί και τραγουδιστές. Και έχει γίνει πολύ εύκολο αυτό, καθώς όλα μπορούν να συμβούν λόγω της τεχνολογίας. Εγώ το 1995, όταν ξεκίνησα, έστειλα μια κασέτα με τραγούδια στον Νίκο Μαμαγκάκη και με ζήτησε να με ακούσει από κοντά. Πέρασα δηλαδή πραγματική δοκιμασία. Σήμερα μέσω ενός κινητού σε παίρνουν για να τραγουδήσεις, είτε έχεις φωνή είτε είσαι άφωνος. Εχουν ισοπεδωθεί τα πάντα. Τώρα παίζουν ρόλο οι followers και τα views. Στα δικά μου χρόνια δεν μετρούσε η εικόνα, αλλά η φωνή. Τώρα μετράει η εικόνα, όχι η φωνή. Πλέον έχουν βγει πολύ πιο νέα παιδιά, άσχετα αν έχουν φωνή ή δεν έχουν, με αποτέλεσμα αυτά τα νέα παιδιά να είναι πολύ πιο μπροστά και στα social media, κάτι που εμείς μιας άλλης γενιάς δεν ξέρουμε να τα χειριστούμε τόσο καλά. Εγώ ξέρω να τραγουδάω. Δοξάζω τον Θεό όμως, δεν έχω παράπονο!
Οι μουσικές εκπομπές, όπως ήταν της Σεμίνας Διγενή και του Σπύρου Παπαδόπουλου, είχαν παίξει σημαντικό ρόλο στις δικές σας καριέρες;
Σαφέστατα, και πρέπει να τους ευγνωμονούμε γιατί μας έδωσαν βήμα για να δείξουμε την αξία μας. Πολλές φορές μού λένε «σε ξαναείδα στην τάδε εκπομπή». Ημασταν για τον κόσμο πρόσωπα γνώριμα, γιατί μας έβλεπαν μέσα από αυτές τις εκπομπές. Πλέον καθένας έχει τη δική του τηλεόραση μπροστά του μέσω του κινητού, ανεβάζει βιντεάκια και κάνει αυτό που θέλει χωρίς να ιδρώσει. Η τηλεόραση είναι ένα ισχυρό μέσο όπου δεν μπορεί να πάει καθένας. Πρέπει να έχει κάποια αξία, κάποια προσόντα ισχυρά. Υπάρχουν κάποιες προδιαγραφές.
Πλέον κι εσύ έχεις υποκύψει στα social και έχεις δικούς σου λογαριασμούς…
Τα τελευταία χρόνια όντως κάνω κι εγώ βιντεάκια με τις δουλειές μου, έπειτα από παρότρυνση της Αρετής Κετιμέ. Δεν μπορείς να μένεις αμέτοχος στη νέα πραγματικότητα. Εκανα κανονικές παραγωγές και για το YouTube, και για το TikTok, με σκοπό να απευθυνθούμε σε ένα άλλο, νεανικό κοινό. Με αυτόν τον τρόπο βγήκα πάλι στο προσκήνιο για να διαφημίσω τη δουλειά μου. Ο,τι κάνω το κάνω με γνώμονα τη δουλειά μου και όχι για να βγάλω την ιδιωτική μου ζωή στη φόρα. Δεν το έκανα ποτέ και ούτε θα το κάνω. Αλλωστε ο ρόλος μου εμένα είναι καθαρά μέσα από το τραγούδι, και τα social media είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη δουλειά μας. Ούτε να κάνω τον καραγκιόζη ούτε να γίνω νούμερο επιθυμώ.
Ποιοι άνθρωποι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην καριέρα σου;
Νομίζω όλοι αυτοί που συναναστράφηκα έπαιξαν ρόλο με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Ο Νίκος Μαμαγκάκης, ας πούμε, ήταν ένας άνθρωπος που με στήριξε στα πρώτα μου βήματα και του οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Επίσης, τα πρώτα μαγαζιά όπου εργάστηκα και από εκεί με είδαν όλοι αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι με τους οποίους αργότερα συνεργάστηκα. Ας πούμε δεν θα ξεχάσω τα Εννέα Ογδοα, στα οποία συνεργάστηκα με τον Ξηντάρη, την Αννα Χρυσάφη, τη Μαρία Κατινάρη, τον Στουραΐτη. Επειτα η συνεργασία μου με την Πόλυ Πάνου, με τον Παντελή Θαλασσινό. Νομίζω ακόμα και αυτοί που έπαιξαν αρνητικό ρόλο στην καριέρα μου, με το να μου λένε ότι δεν θα κάνω τίποτα στην καριέρα μου, με πείσμωσαν και με έκαναν πιο δυνατή προκειμένου να πετύχω.
Bullying και διάφορα ευτράπελα σου έτυχαν στην καριέρα σου;
Αναλόγως τι σημαίνει bullying και τι δέχεσαι εσύ να σου κάνουν. Ημουν νέο κορίτσι, όμορφο και μου την έπεφταν, αν εννοείς αυτό. Ωστόσο, αυτό δεν γινόταν με άσχημο τρόπο, με σκοπό να φτάσουμε σε ακραία φαινόμενα, γιατί δεν έδινα εγώ δικαιώματα. Το θέμα είναι οι δικές σου «κόκκινες γραμμές» και πόσο μπορεί να τεντώσει το δικό σου σχοινί. Εσύ βάζεις τα όρια στη ζωή σου!
Υπήρξαν φωνές πάνω στις οποίες πάτησες για να κάνεις καριέρα;
Φυσικά. Η Καίτη Γκρέυ, η Πόλυ Πάνου, η Γιώτα Λύδια, η Μαρίκα Νίνου, η Σωτηρία Μπέλλου, η Ρόζα Εσκενάζυ ήταν φάροι για μένα. Και σαφώς δεν βγάζω έξω την Αλεξίου και τη Βιτάλη. Απλώς τις παλιές τις άκουγα μετά μανίας, γι’ αυτό και επιχείρησα όσες πρόλαβα εν ζωή να τις γνωρίσω. Ας πούμε συνεργάστηκα με την Πόλυ Πάνου. Αντράκι. Δεν κώλωνε πουθενά. Και όταν έπιανε το μικρόφωνο, δεν το άφηνε. Επρεπε να κλείσει εκείνη το πρόγραμμα. Φοβερός τύπος. Επίσης γνώρισα πολύ καλά την Καίτη Γκρέυ, αλλά δυστυχώς δεν συνεργάστηκα μαζί της. Τη γνώρισα σε συναυλία του Θόδωρου Δερβενιώτη, κι εκείνη ήρθε και μου μίλησε με πολλή αγάπη, λες και με γνώριζε χρόνια. Ηταν θηλυκό, γυναίκα που είχε πιάσει τη ζωή και την είχε στύψει. Σου μίλαγε για τη ζωή της και έβγαζε φλόγες από τα μάτια. Οταν σου αφηγούνταν η Γκρέυ τη ζωή της, σε καθήλωνε. Με ταμπεραμέντο ηθοποιού. Περνούσαν οι ώρες και δεν ήθελες να φύγεις από κοντά της. Επίσης μια άλλη μεγάλη προσωπικότητα ήταν και η Γιώτα Λύδια. Πολύ χαμηλών τόνων, αλλά το ταμπεραμέντο της ήταν κάτι το ασύλληπτο. Επειτα θυμάμαι με πολλή αγάπη την Αννα Χρυσάφη και τις ιστορίες που μας έλεγε με τον Μητσάκη. Επίσης γνώρισα και κάναμε παρέα με τον Γιάννη Καραμπεσίνη και τον Σπόρο. Αλλες μεγάλες μορφές που ευχαριστιόσουν να ακούς όσα είχαν να σου διηγηθούν!
Επειδή έχεις τραγουδήσει πολλά είδη τραγουδιού: τελικά, τι είδους τραγουδίστρια είσαι;
Θεωρώ το λαϊκό τραγούδι τη βάση μου. Είναι αυτό που κυλάει στο αίμα μου. Είναι ο δικός μου πολιτισμός. Μπορεί να ερμηνεύσω καλά όλα τα είδη. Ωστόσο το λαϊκό τραγούδι είναι η καρδιά και το μυαλό μου. Ξέρεις πόσες φορές μονολογώ και λέω: «Μακάρι να ζούσα στη χρυσή δεκαετία του ’60». Εκείνα τα χρόνια εμένα με νταλκαδιάζουν και με κάνουν να νιώθω γνήσια Ελληνίδα. Εκείνα τα χρόνια υπήρχαν πρότυπα, υπήρχαν μύθοι, υπήρχαν προσωπικότητες πάνω στις οποίες η σημερινή γενιά αλλά και οι επόμενες θα πατήσουν. Αυτή είναι η πραγματική Ελλάδα.
Το λαϊκό τραγούδι σήμερα είναι στη… μόδα;
Είναι με διασκευές και τέτοια πράγματα. Εμένα αυτό που με στενοχωρεί είναι πως η νεολαία σήμερα δεν έχει τη στόφα των παλιών. Δεν ξέρουν από γνήσιο λαϊκό τραγούδι, γιατί δεν έζησαν τους πρωταγωνιστές του. Εμείς έχουμε το λαϊκό τραγούδι στο μυαλό μας, γιατί ακούγαμε από παιδιά αυτά τα τραγούδια από τους ίδιους τους καθαρόαιμους λαϊκούς τραγουδιστές. Τους προλάβαμε. Επίσης θεωρώ πως όποιος μπορεί να τραγουδήσει δημοτικό τραγούδι μπορεί να τραγουδήσει τα πάντα. Σήμερα, ελάχιστοι τραγουδούν γνήσιο δημοτικό τραγούδι, άρα πολύ δύσκολα μπορεί να ερμηνεύσει και λαϊκό. Εχουμε μια παράδοση που ελάχιστες χώρες έχουν στον κόσμο. Εχουμε εμείς, οι Αραβες, οι Τούρκοι, οι Ισπανοί. Εχουμε μουσικούς δρόμους!
Θα συνεργαζόσουν με τράπερ;
Για ποιον λόγο να το κάνω; Καταρχάς αυτά που ακούγονται μέσα από την τραπ μουσική είναι χυδαία. Νομίζω ότι όλα αυτά είναι εκτός ορίων. Επίσης, όταν τα τραγούδια μιλάνε για χρήματα, πορνεία, ναρκωτικά, όπλα, αυτά ωθούν στην εγκληματικότητα. Προφανώς είναι ο κόσμος που ζούμε και γι’ αυτό έχουμε φτάσει σε αυτό το κοινωνικό επίπεδο. Προτιμώ να συνεργάζομαι με ανθρώπους που μπορούν να αντιληφθούν τα πραγματικά συναισθήματα των ανθρώπων και όχι τα πλασματικά και αυτά που προσπαθούν να περάσουν στην κοινωνία.
Να υποψιαστώ ότι, όταν ήσουν μικρή, οι γονείς σου άκουγαν λαϊκό τραγούδι στο σπίτι…
Επειδή ο πατέρας μου ήταν Πόντιος και η μαμά από τη Ρόδο, οι γονείς μας είχαν μεγαλώσει με τις φωνές των Βαμβακάρη, Ξυλούρη, Γκρέυ και όλων αυτών των ιερών τεράτων. Με τα τραγούδια τους χορεύαμε στο σπίτι, καθώς εγώ μεγάλωσα στο Βέλγιο με γονείς μετανάστες. Οταν οι γονείς σου λοιπόν είναι μετανάστες εκείνα τα χρόνια, ακούς τέτοια τραγούδια που μιλούσαν στην καρδιά κάθε Ελληνα. Λογικό είναι κι εγώ να γαλουχηθώ με τέτοιους τραγουδιστές, και ευτυχώς δηλαδή!
