«Η πολιτική είναι πάντοτε μέσα μου, απλά σήμερα τη βιώνω αλλιώς, μέσα από τον ρόλο του συμβούλου, του κόουτς, του ανθρώπου που βοηθά άλλους να ηγηθούν με αυθεντικότητα» λέει στην «Espresso» ο πρώην υπουργός και νυν σύμβουλος Στρατηγικής Επικοινωνίας και πολιτικός αναλυτής Αρης Σπηλιωτόπουλος.
- Απο τη Βίβιαν Μπενέκου
Αφήνει, εν ολίγοις, ανοιχτό το ενδεχόμενο επιστροφής στην πολιτική, «εάν προκύψει μια συνθήκη που να συνδέεται με κάτι ουσιαστικό», όπως διατείνεται χαρακτηριστικά. Προτάσεις, πάντως, έχει αρκετές.
Ως πρώην υπουργός των κυβερνήσεων της Ν.Δ., αλλά και ως πολιτικός αναλυτής με άποψη, υποστηρίζει ότι η Ν.Δ. έχει μετατραπεί «σε σημιτική συνιστώσα που εξυπηρετεί, τράπεζες, servicers, περίεργα funds και ολιγοπώλια της ενέργειας και της διατροφής, που αφαιμάζουν τα λαϊκά εισοδήματα». Η δε Αριστερά, κατά τον Αρη Σπηλιωτόπουλο, πάσχει από «αυτοκτονικό σύνδρομο». Ο πρώην υπουργός υπήρξε για ένα φεγγάρι σύμβουλος του προέδρου του Κινήματος Δημοκρατίας Στέφανου Κασσελάκη. Για αυτό και δικαιολογείται να τον κρίνει, λέγοντας ότι είναι ένα ενδιαφέρον φαινόμενο, αλλά για να σταθεί πολιτικά πρέπει να μετατρέψει την «ομάδα ευκαιρίας» που έχει σε «πολιτικό φορέα ιδεών». Από το γραφείο του Αρη περνούν πολιτικοί, επιχειρηματίες, ακόμη και «άνθρωποι της τέχνης που αναζητούν αυθεντική ηγεσία και όχι εικόνα», σύμφωνα με τα λεγόμενά του. Αυτή την περίοδο, η προσωπική ζωή του πρώην υπουργού είναι απλή, ήσυχη, γεμάτη φύση, ζώα και φίλους με βάθος.
«Δεν χρειάζομαι πολλά, χρειάζομαι οξυγόνο αυθεντικότητας και αληθινής επικοινωνίας» είναι τα λόγια του. Η γυμναστική και τα τα δύο ζωάκια του, ο γάτος και το σκυλάκι, είναι η καθημερινότητα της… ωραίας ωριμότητας του Αρη, που τον λυτρώνει, όπως λέει, «από το άγχος να αποδείξεις κάτι». Ιδανικά, θα ήθελε να δειπνήσει με τον Μπαράκ Ομπάμα. Αλλά θα μπορούσε να περάσει ωραία και με έναν σύγχρονο «φασαίο», σύμφωνα με τη νεανική διάλεκτο, έναν άνθρωπο δηλαδή που ψάχνεται και έχει ενδιαφέροντα.
Πώς βλέπετε το πολιτικό κλίμα αυτή τη στιγμή;
Ζούμε μια περίοδο πολιτικής κόπωσης. Η κοινωνία δείχνει να έχει ανάγκη από νόημα, από πυξίδα, όχι απλώς από διαχείριση. Η τεχνοκρατική επάρκεια χωρίς όραμα δεν εμπνέει. Η πολιτική οφείλει να ξανασυνδεθεί με τον άνθρωπο, την ψυχή του πολίτη. Αντί για πραγματική αντιπαράθεση ιδεών, βλέπουμε ένα παιχνίδι εντυπώσεων. Το κλίμα είναι πιο «σιωπηλό», πιο βουβό παρά εκρηκτικό. Κάτω όμως από αυτή τη σιωπή υπάρχει μια υπόγεια αναζήτηση νέας ταυτότητας, τόσο για τη Δεξιά όσο και για την Κεντροαριστερά. Η Δεξιά, αμήχανη με τις ηχηρές και πολλές μεταγραφές από το ΠΑΣΟΚ, βλέπει τη μετατροπή της σε σημιτική συνιστώσα και έκφραση των ελίτ, η Αριστερά, κατακερματισμένη, επιχειρεί να θεραπευτεί από το αυτοκτονικό της σύνδρομο και το Κέντρο λεηλατείται και από τους δύο με ψευτοδιλήμματα.
Υπάρχει χώρος για τα νέα κόμματα που ακούγεται ότι δημιουργούνται;
Στην πολιτική, χώρος υπάρχει πάντα για το αυθεντικό, όχι για την ανακύκλωση και το πλαστό. Αν πρόκειται για σχήματα που αναπαράγουν το παλιό σύστημα εξουσίας με νέο περιτύλιγμα, θα εξαντληθούν γρήγορα. Αν όμως φέρουν κάτι ουσιαστικά νέο, ένα αφήγημα που συνομιλεί με τη σύγχρονη αγωνία του πολίτη, τότε μπορούν να αναταράξουν τα νερά. Ο Τσίπρας ή όποιος άλλος επιχειρεί να επανεμφανιστεί θα κριθεί όχι από το παρελθόν του, αλλά από το αν μπορεί να εκφράσει μια νέα συλλογική ανάγκη – κι αυτό δεν είναι εύκολο. Θα κριθεί αν δείξει ότι έρχεται να ενώσει δυνάμεις, να συνθέσει και να εκφράσει τις πραγματικές ανάγκες πάνω και πέρα από ιδεοληψίες και κομματικές συντεχνίες.
Επειδή προέρχεστε από τον χώρο της Δεξιάς, πιστεύετε ότι η Ν.Δ. σήμερα αντιμετωπίζει κρίση ή τη συνήθη κυβερνητική φθορά;
Ξεκάθαρα αντιμετωπίζει κρίση αξιών, αρχών και ταυτότητας. Η Νέα Δημοκρατία βιώνει περισσότερο υπαρξιακή παρά εκλογική φθορά. Οταν ένα κόμμα παραμένει επί μακρόν στην εξουσία, αναπόφευκτα απομακρύνεται από το πρωταρχικό του αφήγημα. Δεν αρκεί η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση – χρειάζεται και ψυχή. Η Ν.Δ. κερδίζει στις κάλπες, αλλά χάνει σε βάθος ταυτότητας. Το στοίχημα είναι να ξαναθυμηθεί γιατί ιδρύθηκε: για να ενώσει τη φιλελεύθερη οικονομία με την κοινωνική ευαισθησία, όχι να λειτουργεί απλώς ως διοικητικός μηχανισμός εξυπηρέτησης της ολιγαρχίας και των συμφερόντων. Πάνω και πίσω από τους αριθμούς κρύβονται άνθρωποι και οι ανάγκες τους. Σήμερα εξυπηρετεί μονομερώς την τριγωνική σχέση τραπεζών, servicers και περίεργων funds, που «κλέβουν» τη μικροϊδιοκτησία και τα ολιγοπώλια της ενέργειας και της διατροφής, αφού αφαιμάζουν τα εισοδήματα με την ανέλεγκτη αισχροκέρδειά τους.
ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ έχουν ελπίδες;
Το ΠΑΣΟΚ έχει κολλήσει τη βελόνα, όπως εύστοχα είπε ο Παύλος Γερουλάνος, που αποτύπωσε το πρόβλημα. Χάνει στελέχη, αλλά δεν παίρνει, από ένα περίεργο φοβικό σύνδρομο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, δυστυχώς, αυτοκαταστράφηκε προ καιρού. Χρειάζεται να επανασυνδεθούν με το προοδευτικό κίνημα της εποχής και μεταξύ τους. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν το έχουν πετύχει. Ο ΣΥΡΙΖΑ βασανίζεται από μια εσωτερική κρίση ταυτότητας και οργής, ενώ το ΠΑΣΟΚ από μια νοσταλγία χωρίς σύγχρονη αφήγηση. Οι δύο χώροι θα μπορούσαν να αρθρώσουν έναν νέο κοινωνικό ανθρωπισμό, απαλλαγμένο από τον λαϊκισμό.
Σας απογοήτευσε ο Κασσελάκης; Πιστεύετε ότι θα μπει στη Βουλή;
Το καλό με την ωριμότητα είναι ότι παύεις να ενθουσιάζεσαι, αλλά και να απογοητεύεσαι. Δεν αναζητάς «μαύρους κύκνους». Δεν με απογοήτευσε, λοιπόν. Ο Κασσελάκης είναι ένα ενδιαφέρον κοινωνικό φαινόμενο, όχι απαραίτητα πολιτικό. Εκφράζει μια ανάγκη για διαφορετικότητα και ανανέωση των προσώπων, αλλά δεν έχει ακόμη προσδώσει το αναγκαίο βάθος πολιτικής στο περιεχόμενο. Μπορεί να εισέλθει στη Βουλή – το ελληνικό εκλογικό σώμα έχει αποδείξει ότι δίνει ευκαιρίες. Το ερώτημα είναι αν θα καταφέρει να εξελιχθεί σε πολιτικό φορέα ιδεών ή θα μείνει στο επίπεδο της ομάδας ευκαιρίας».
Στην ενεργό πολιτική θα επιστρέφατε; Σας έχει γίνει πρόταση;
Ποτέ μη λες ποτέ. Η πολιτική είναι μέσα μου, αλλά σήμερα τη βιώνω αλλιώς, μέσα από τον ρόλο του συμβούλου, του coach, του ανθρώπου που βοηθά άλλους να ηγηθούν με αυθεντικότητα. Αν προκύψει μια συνθήκη που συνδέεται με κάτι ουσιαστικό, ίσως. Δεν με ενδιαφέρει η επιστροφή για την εξουσία. Με ενδιαφέρει η δημιουργία νοήματος.
Ναι, υπήρξαν προτάσεις, αλλά, όταν έχεις περάσει από την πρώτη γραμμή, μαθαίνεις ότι η ισορροπία και η ελευθερία σκέψης έχουν κι αυτές τη δική τους αξία.
Ποιοι επώνυμοι, πολιτικοί και μη, έχουν ζητήσει την επαγγελματική σας συμβουλή;
Η διακριτικότητα είναι βασικό μέρος της δουλειάς μου, οπότε ονόματα δεν θα αναφέρω. Μπορώ, όμως, να πω ότι έχω συνεργαστεί με πολιτικούς, επιχειρηματίες, ακόμη και ανθρώπους της τέχνης που αναζητούν αυθεντική ηγεσία, όχι εικόνα. Η πολιτική συμβουλευτική σήμερα δεν αφορά μόνο την επικοινωνία, αλλά κυρίως τη σύνδεση του ανθρώπου με το «γιατί» του. Αυτό προσπαθώ να κάνω: να βοηθώ ανθρώπους με επιρροή, διαδραστικούς, να ξαναβρούν την εσωτερική τους κατεύθυνση.
Μιλήστε μας λίγο για την προσωπική σας ζωή. Ποιος είναι ο «άνθρωπός σας» στη ζωή;
Ο «άνθρωπός μου» είναι αυτός που με κάνει να αισθάνομαι γαλήνη. Δεν έχει να κάνει με τίτλους, ερωτισμό, δεσμούς αίματος ή δημόσια εικόνα. Είναι θέμα ενέργειας, αμοιβαίου σεβασμού και κοινής σιωπής. Εκτιμώ τους ανθρώπους που δεν φοβούνται τη σιωπή, γιατί εκεί φαίνεται η αλήθεια. Η προσωπική μου ζωή είναι απλή, ήσυχη, γεμάτη φύση, ζώα και φίλους με βάθος. Δεν χρειάζομαι πολλά, χρειάζομαι οξυγόνο αυθεντικότητας και αληθινής επικοινωνίας.
Φέτος το καλοκαίρι, σας είδαμε με πολύ ωραίες γυναικείες παρουσίες. Περάσατε ωραία, φαντάζομαι.
Το καλοκαίρι είναι για να το ζεις. Δεν πιστεύω στις ενοχές της χαράς. Εχω την τύχη να περιβάλλομαι από φίλους και φίλες με γοητεία, χιούμορ και ουσία. Η καλή παρέα δεν έχει φύλο. Εχει, όμως, ποιότητα ενέργειας. Περάσαμε όμορφα, με απλότητα, θάλασσα, μουσική, κουβέντες ως αργά. Κι αν κάτι κρατώ από τα καλοκαίρια, είναι εκείνες τις στιγμές που δεν χρειάζονται ανάλυση. Τις στιγμές που ζεις. Το μέτρο που δίνει την αισθητική. Γιατί χωρίς αισθητική δεν υπάρχει ηθική.
Το παράξενο αυτό ζωάκι, που βρίσκεται συχνά πυκνά στις φωτογραφίες σας, ποιο είναι; Γιατί διαλέξατε αυτή την παράξενη ράτσα;
Είναι ο γάτος μου, ένα sphinx που ήρθε στη ζωή μου όταν έχασα το ένα από τα δυο σκυλιά μου. Ενα πλάσμα με απίστευτη χάρη, ενέργεια, επικοινωνιακό, σχεδόν ποιητικό. Τον διάλεξα, γιατί συνδυάζεται με τον σκύλο μου, που διακρίνεται για την εσωστρέφεια, την ευγένεια, την ενέργεια και την ηρεμία του. Δεν είναι ο θορυβώδης σκύλος – είναι ο σιωπηλός σύντροφος που καταλαβαίνει χωρίς να χρειάζεται λέξεις. Μοιάζουν και τα δυο με ανθρώπους που αγαπώ: λεπτοί, διακριτικοί, αλλά με έντονη παρουσία.
Ποιο είδος γυμναστικής κάνετε; Πάντως, η ωριμότητά σας σάς πηγαίνει περισσότερο.
Σας ευχαριστώ! Η γυμναστική για μένα είναι τελετουργία ισορροπίας, όχι απλώς σώματος, αλλά νου. Τρέχω, κάνω functional training και αυτοσυγκεντρώνομαι. Η πρωινή ρουτίνα καθαρίζει τη σκέψη. Με τα χρόνια μαθαίνεις να αγαπάς τη σιωπή του πρωινού, τον ρυθμό της αναπνοής, την πειθαρχία χωρίς άγχος. Η ωριμότητα, αν τη ζήσεις σωστά, σε λυτρώνει από το άγχος να αποδείξεις κάτι. Σου επιτρέπει απλώς να είσαι. Κυρίως όμως να ζεις για σένα και όχι για να αποδείξεις στους άλλους.
Ποια κυρία ή κύριο θα καλούσατε σε δείπνο και γιατί;
Σε ένα άλλο σύμπαν, ένα δείπνο με τον Μπαράκ Ομπάμα. Οχι για τη δόξα του, αλλά για τον τρόπο που ισορρόπησε το ήθος με την επικοινωνία. Ή, αν μιλάμε για πνεύμα, με τον Λέοναρντ Κοέν, για να ακούσω τη σιωπή του ανάμεσα σε ήχους. Στην Ελλάδα θα καλούσα ίσως έναν νέο, «φασαίο», άγνωστο άνθρωπο με φλόγα μέσα του. Πιστεύω ότι οι πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις δεν έρχονται πάντα από τους διάσημους, αλλά από εκείνους που ακόμη ψάχνουν την αλήθεια τους και καθορίζουν το ρεύμα της εποχής τους.
