Θεωρείται από τους σημαντικότερους σχεδιαστές της γενιάς του. Ο Μιχάλης Μανιάτης δίνει δυναμικά το «παρών» στον χώρο της μόδας εδώ και τρεις δεκαετίες, καταγράφοντας καινοτομίες και μεγάλες επιτυχίες.
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Μεταξύ αυτών είναι και η νέα του συλλογή, «Essence» με ρούχα pret-a-porter, που παρουσίασε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας μέσω ενός private fashion show που δόθηκε σε πολυτελές location στα βόρεια προάστια. Εκεί, λίγη ώρα μετά το θερμό χειροκρότημα του fashion crowd, ο designer με το ξεχωριστό ταλέντο και το ιδιαίτερο χιούμορ μίλησε στην «Espresso» εφ’ όλης της ύλης
Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια, κύριε Μανιάτη;
Ομορφα. Γεννήθηκα στον Πειραιά και προέρχομαι από αστική οικογένεια. Ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού, συγκεκριμένα εργαζόταν στο σκάφος του τότε βασιλιά Παύλου. Η μητέρα μου ήταν σχεδιάστρια μόδας – όπως έγινα κι εγώ τελικά. Κάποια στιγμή οι γονείς μου έφυγαν στο εξωτερικό, αρχικά στην Ιταλία και μετά στη Γαλλία, συγκεκριμένα στο Μόντε Κάρλο. Εκεί, ο πατέρας μου εργάστηκε στο σκάφος του Λιβανού (πεθερού του Ωνάση), ενώ η μητέρα μου σε έναν γαλλικό οίκο μόδας που ανήκε στους Κοέν, μια σημαντική οικογένεια Εβραίων. Προσωπικά, έχω θολές εικόνες από το Μόντε Κάρλο, γιατί ήμουν πολύ μικρός. Από την Ισπανία, όμως, όπου μετακομίσαμε οικογενειακώς στη συνέχεια, θυμάμαι τα πάντα.
Πολυταξιδεμένος από μικρός, δηλαδή.
Κάπως έτσι. Εγκατασταθήκαμε στη Βαλένθια, όπου ο πατέρας μου ίδρυσε μια εταιρία τροφοδοσιών και για πολλά χρόνια κινούμασταν μεταξύ Ισπανίας και Ελλάδας. Εδώ ερχόμασταν κυρίως τα καλοκαίρια για διακοπές, αλλά όχι μόνο.
Η ενασχόλησή σας με τη μόδα οφείλεται, πιστεύετε, σε κάποιο γονίδιο που πήρατε από τη μητέρα σας;
Πιθανότατα. Πέρα από πολύ όμορφη γυναίκα, η μητέρα μου ήταν πάντοτε ιδιαίτερα καλόγουστη και φινετσάτη. Μέχρι το τέλος της ζωής της υπήρξε κομψή, προσεγμένη και καλοδιατηρημένη. Θεωρώ ότι πήρα από εκείνη το γονίδιο του καλού γούστου. Δεν μπορώ να πω, όμως, ότι με ώθησε εκείνη να γίνω σχεδιαστής. Αυτό ήρθε σταδιακά. Βέβαια, κάτι που με είχε εντυπωσιάσει πολύ ως πιτσιρικά ήταν μια επίδειξη μόδας του Πολατώφ, όπου με είχε πάρει μαζί της. Ηταν καλοί φίλοι με τον Πολατώφ, ο οποίος υπήρξε από τους πρωτοπόρους σχεδιαστές στην Ελλάδα. To show του αυτό ήταν έντονο ερέθισμα για να ασχοληθώ με τη μόδα. Βέβαια, σπούδασα Ιστορία της Τέχνης και του Ενδύματος στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Ισπανία, αλλά, επειδή ο πατέρας μου θεωρούσε ότι τα εν λόγω αντικείμενα ίσως δεν είχαν επαγγελματική βιωσιμότητα, με ώθησε να ακολουθήσω και το κομμάτι της εσωτερικής διακόσμησης.
Εργαστήκατε ως διακοσμητής;
Οχι. Τελειώνοντας τις σπουδές μου, έπιασα αμέσως δουλειά σε γνωστό όμιλο εταιριών ένδυσης, την Inditex, και συγκεκριμένα στο brand Massimo Dutti. Εν συνεχεία μπήκα στον γαλλικό οίκο Lanvin, ο οποίος ύστερα από πέντε χρόνια πωλήθηκε στη L’Oréal. Τότε άρχισαν να υλοποιούνται τα όνειρά μου. Απέκτησα στενές επαφές με το εξωτερικό, κυρίως με Γαλλία και Ιταλία, παρακολουθούσα τις επιδείξεις μόδας, τις συλλογές. Εκανα κάτι που απολάμβανα. Ημουν στο σχεδιαστικό κομμάτι, δημιουργούσα ανδρικά πουκάμισα.
Ξεκινήσατε, δηλαδή, από την ανδρική μόδα;
Ναι, περίεργο δεν είναι; Βέβαια, το όνειρό μου ήταν πάντοτε το γυναικείο ρούχο. Το ανδρικό υπήρξε για μένα μέσο πρόσβασης στον χώρο της μόδας και μου έφερε σημαντικές γνωριμίες: τον Βάρδα, τον Τσουρεκά, την οικογένεια Γλου. Αυτοί οι όμιλοι ήταν τότε «ηγεμόνες» στον χώρο της ένδυσης στην Ελλάδα. Εκείνη την εποχή γνώρισα και τον Μιχάλη Ασλάνη, με τον οποίο γίναμε πολύ καλοί φίλοι στην πορεία.
Βοηθούσε τους νέους σχεδιαστές ο Ασλάνης;
Δεν ξέρω για τους άλλους, εμένα πάντως με βοήθησε. Πρώτοι απ’ όλους, όμως, με βοήθησαν οι δικοί μου να ανοίξω το πρώτο μου ατελιέ. Ηταν στον Πειραιά, στο Πασαλιμάνι, όπου έμεινα περίπου δύο χρόνια, και μετά μετακόμισα στο Κολωνάκι.
Η πρώτη συλλογή με την υπογραφή σας πότε κυκλοφόρησε;
Την περίοδο που εργαζόμουν ακόμη στη Lanvin, και ήταν με ανδρικά πουκάμισα. Οχι όμως κάτι αναμενόμενο για τα δεδομένα της Ελλάδας, αλλά μια σειρά πολύ μοντέρνα, με σχέδια και χρώματα που είχε επιρροές σε ξένους οίκους. Ηταν κάτι νέο για την Ελλάδα και πραγματικά είχε κάνει πάταγο. Θυμάμαι ότι για την παρουσίαση της συλλογής είχα συνεργαστεί με πρωτοεμφανιζόμενα τότε μοντέλα, όπως ο Φώτης Γιαννιώτης, ο Μάνος Πανταζής, αλλά και ο Νίκος Παπαδάκης, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν ακόμη στο Πολεμικό Ναυτικό. Μάλιστα, στη φωτογράφιση της συγκεκριμένης συλλογής είχε συμμετάσχει και ο μετέπειτα σχεδιαστής μόδας Βλάσης Χολέβας, που ξεκίνησε ως μοντέλο.
Το επόμενο βήμα σας ποιο ήταν;
Θεωρώ κομβικό σημείο στη διαδρομή μου αυτή τη συλλογή. Τότε ήταν που με βοήθησε επί της ουσίας και ο Μιχάλης Ασλάνης. Ο ίδιος έκανε εκείνα τα χρόνια πολύ μεγάλες επιδείξεις και μου πρότεινε να δείξω την ανδρική σειρά μου σε ένα show του στο Βελλίδειο, στη Θεσσαλονίκη, παραμονές της ΔΕΘ. Αυτό ήταν ένα μεγάλο σκαλί για μένα, γιατί πήρε τεράστια δημοσιότητα ως γεγονός. Ηταν η πρώτη φορά που έδειξα ρούχα σε πασαρέλα ως Μιχάλης Μανιάτης στην επίδειξη του συνονόματού μου σχεδιαστή, του Ασλάνη.
Πώς σας υποδέχτηκαν οι άλλοι σχεδιαστές;
Σίγουρα, ο δρόμος μου δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα. Υπήρξαν πολλές κακίες, αθέμιτος ανταγωνισμός, ακόμη και «τρικλοποδιές» από κάποιους. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ήταν κάτι που περίμενα. Ημουν εντελώς απονήρευτος τότε σε σχέση με τέτοιες καταστάσεις. Δεν σου κρύβω ότι στενοχωρήθηκα, ειδικά στην περίπτωση ενός ανθρώπου ο οποίος δεν ήταν σχεδιαστής, αλλά χρησιμοποιούσε και αυτή την ιδιότητα. Τον συγκεκριμένο άνθρωπο τον έβαλα σπίτι μου, κάναμε παρέα και τελικά έμαθα ότι είχε πει πίσω από την πλάτη μου χιλιάδες κακίες και ψέματα. Αυτό ήταν κάτι που με πλήγωσε.
Επειτα από τη σύμπραξη με τον Ασλάνη ασχοληθήκατε ενεργά και με το γυναικείο ρούχο;
Ναι, λίγο καιρό αργότερα μπήκα και σε αυτό το κομμάτι, δημιουργώντας την πρώτη μου collection με γυναικεία ρούχα. Ξεκίνησα, ως επί το πλείστον, με νυφικά και παράλληλα έφτιαξα μια σειρά με λευκά είδη, ενώ σε επόμενη φάση σχεδίασα και βραδινά γυναικεία ρούχα. Εκανα τουαλέτες υψηλής ραπτικής, αλλά και ανδρικά κοστούμια γάμου. Γενικά, το ανδρικό ρούχο δεν το «πρόδωσα» ποτέ. Απλώς δεν είχε τόση λάμψη όσο το γυναικείο ρούχο. Στη γυναικεία μόδα δημιουργείς τα όνειρά σου. Ο άντρας είναι πάντοτε πιο συντηρητικός ως προς αυτό που θα φορέσει.
Ασχολείστε με τη μόδα σχεδόν 30 χρόνια. Ποια θεωρείτε την κορυφαία σας στιγμή;
Εχω βιώσει πολλές στιγμές στη δουλειά μου που ήταν σημαντικές και ξεχωριστές – μεγάλες επιτυχίες, λαμπερά fashion shows, εντυπωσιακές φωτογραφίσεις. Δεν έχω κανένα παράπονο, αισθάνομαι χορτασμένος. Ωστόσο, ένα όνειρο που είχα πάντα ήταν να δημιουργήσω μια σειρά pret-a-porter, δηλαδή πιο οικονομική, από αυτές που συναντάμε κατά διαστήματα στους περισσότερους κορυφαίους οίκους του εξωτερικού. Ο Armani έχει τρεις τέσσερις τέτοιες σειρές, ο Versace το ίδιο, ο Cardin επίσης… Εχω ξεκινήσει λοιπόν κι εγώ ένα τέτοιο πρότζεκτ από πέρυσι και νιώθω πιο δημιουργικός από ποτέ. Είναι μια συλλογή που δεν απευθύνεται σε λίγο κόσμο, γιατί, όπως καταλαβαίνεις, η υψηλή ραπτική θέλει και «γερό» πορτοφόλι. Πλέον, ζούμε στην εποχή του Instagram, και ένα ρούχο που φοριέται μία φορά σε κάποιο event, φωτογραφίζεται και μπαίνει σε μια ανάρτηση δεν γίνεται να ξαναφορεθεί σύντομα σε αντίστοιχη περίπτωση. Οταν, όμως, υπάρχουν πιο οικονομικές επιλογές μέσω μιας τέτοιας σειράς, τότε το θέμα λύνεται και υπάρχει βιωσιμότητα. Θέλοντας μάλιστα να διευκολύνω τις γυναίκες σε όλη την Ελλάδα να έχουν πρόσβαση σε αυτό, δημιουργώ την pret-a-porter συλλογή μέσω ενός e-shop.
Θεωρείτε ότι η μέση Ελληνίδα έχει κάνει βήματα προόδου στο θέμα της μόδας και του στιλ;
Βέβαια. Πιστεύω ότι η σύγχρονη Ελληνίδα έχει όλες τις προϋποθέσεις για να σταθεί επάξια ανάμεσα στις πιο καλοντυμένες γυναίκες στην Ευρώπη. Τα social media έχουν βοηθήσει πολύ σε αυτό, γιατί προσφέρουν τη δυνατότητα στις γυναίκες να ψάχνονται, να τολμούν, να δοκιμάζουν και να είναι updated στη μόδα και στο στιλ.
Για το «My Style Rocks» ποια είναι η γνώμη σας;
Θεωρώ πως είναι μια καλή προσπάθεια να μάθει ο κόσμος που παρακολουθεί τηλεόραση κάποια tips για τη μόδα και το στιλ γενικά. Με την προϋπόθεση φυσικά να παρουσιάζουν οι συμμετέχουσες όντως δικά τους looks στην εκπομπή. Δυστυχώς, οι πιο πολλές έχουν ανθρώπους από τον χώρο της μόδας που τις συμβουλεύουν ή απλώς αντιγράφουν εικόνες που βλέπουν στα social. Ετσι, οι περισσότερες εικόνες που δείχνουν αποτελούν copy paste, το οποίο συνήθως δεν είναι ούτε καν επιτυχημένο, αλλά κακό. Φυσικά, την ίδια γραμμή, αυτήν του copy paste συναδέλφων τους από το εξωτερικό, ακολουθούν και αρκετοί Ελληνες σχεδιαστές. Σίγουρα θα επηρεαστείς από κάποιους που θαυμάζεις, αλλά στο τέλος θα πρέπει να δημιουργήσεις ένα κομμάτι δικό σου. Εχω ζήσει κοντά σε ανθρώπους που κόβανε τις σελίδες της «Vogue» με ρούχα που τους άρεσαν και λέγανε στους συνεργάτες τους «φτιάξτε το ίδιο». Συγγνώμη, αλλά αυτό δεν είναι σχέδιο μόδας, αλλά κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων! Γενικά, πιστεύω ότι οι σημαντικοί σχεδιαστές που έχουν περάσει από την ελληνική μόδα και ήταν πρωτοπόροι μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Από κει και πέρα υπάρχει ένα ατελείωτο copy paste, υπάρχει… μαύρη νύχτα!
Ποια έχετε καταγράψει ως την πιο δύσκολη περίοδο στη ζωή σας;
Το 2019, λίγο πριν από το ξέσπασμα του Covid, βίωσα δύο τραγικές απώλειες. Πέθανε ο πατέρας μου και έπειτα από πεντέμισι μήνες έφυγε από τη ζωή και η μητέρα μου. Η μητέρα μου, μάλιστα, πέθανε την πρώτη μέρα της απαγόρευσης κυκλοφορίας λόγω πανδημίας. Η κηδεία της έγινε έπειτα από τρεις μέρες και δεν με άφησαν να πάω στην εκκλησία ούτε τα λουλούδια που είχα παραγγείλει. Δεν μπορούσα να έχω κοντά μου ούτε τους φίλους μου – ούτε καν ο αδελφός μου δεν ήταν εκεί. Μόνο μια μοδίστρα μου, η βοηθός μου και ακόμη ένα άτομο είχαν έρθει. Δεν μπορούσαμε να είμαστε περισσότεροι από τέσσερις. Και, έπειτα απ’ όλα αυτά, επέστρεψα σε ένα άδειο σπίτι μόνος μου, με τον φόβο μιας αρρώστιας που δεν γνώριζα και βαθιά μελαγχολία για τις απώλειές μου. Την ίδια περίοδο «εξαφανίστηκε» και η δουλειά μου, αφού απαγορεύτηκαν οι γάμοι και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Ετσι, αναγκάστηκα να κλείσω το κατάστημά μου στο Κολωνάκι και να κρατήσω μόνο το ατελιέ μου. Γενικά, οι τελευταίοι μήνες του 2019 και το πρώτο εξάμηνο του 2020 ήταν η χειρότερη περίοδος της ζωής μου.
